.
Rudi Erebara u lind në Tiranë më 23 janar 1971.
Ka mbaruar shkollën e mesme artistike “Jordan Misja” për pikturë.
Studimet e larta i mbaroi në Akadameni e Arteve, Tiranë, po për pikturë.
Ka marrë pjesë në disa ekspozita. Rudi Erebara filloi të botonte njëkohësisht ciklet e para
me poezi në gazetën “Zëri i Rinisë” 1989-‘90, së bashku me poetët e grupit “E PËR-7-SHME”,
dhe ishte një nga poetët më të rëndësishëm të këtij grupimi.
Është përfshirë gjithashtu në antologjinë prej nëntë potësh “O moj Shqypni dhe lirika të tjera”.
Bashkëpunoi me gazetën e këtyre poetëve “E për-7-shme”.
Ka punuar redaktor në gazetën “Zëri i Rinisë”, dhe “Drita”.
Libri i tij i parë poetik “Fillon pamja” u botua më 1994.
Ka shkruar edhe ese dhe shkrime të mprehta kritike, kryesisht rreth poezisë së
Agron Tufës, Gentian Çoçolit, Ervin Hatibit, Rudian Zekthit, Lindita Arapit etj.
Rudi Erabara ka botuar edhe vëllimin poetik “Lëng argjendi” dhe romanet “Vezët e thëllëzave”
dhe “Epika e yjeve të mëngjesit”. Është poet, romancier, përkthyes, eseist e natyrisht piktor.
Është fitues i çmimit letrar “Europa”. Sot, në vlerësimin tim, Rudi Erebara është një poet, shkrimtar,
përkthyes, artist ndër më të rëndësishmit në elitën letrare.
Kjo përzgjedhje është bëre nga periudha e parë e krijimtarisë së Erebarës (1991-1994),
nga antologjia e grupimit letrar “E për-7-shme” (“O moj Shqypni dhe lirika të tjera”)
dhe vëllimi i tij i parë poetik “Fillon pamja” (1994)
Agron Tufa
.
15 poezi nga Rudi Erebara
Shtëpia
Me pika-pika u mbush qielli
i natës sonë të parë të themelit.
Dhe ne vazhdojmë të gërmojmë,
për të gjetur thesarin a kockat e të parit
rrëmihtar.
Punojmë pa strehë,
dhe rruga me dy anë shkëmb,
me qiellin quks,
nxihet dhe më,
e na ther shpatulla për tmerr.
Ja atje në fund, m’u në mes,
me shkëmbij këtej dhe andej
lart dhe poshtë
para dhe mbrapa,
është shtëpia me mend.
Kur u lidh trau i çatisë,
rrufeja s’e kurrseu ustain e parë.
Kur u lidhën tjegullat,
shiu i natës vrau me bubullima,
kagzogzët e vet, që ndrisnin verbim në rrufe
dhe me zhurmë thyen vezët e sojit, (gjinisë)
duke rrëshqitur nëpër ullukun
që i mbledh zhurmat.
Ja po bëhet shtëpia,
me tulla, me gurë, me fjalë, me hekura, me nyje.
Me historinë e saj të frikshme.
E vetme mes natës dhe dritës larg,
me një oborr të lagur qark,
dhe me pemë murmuritëse.
Shtëpia, balada jonë për shpirtin,
dhe mbetja jonë për brezin.
Fëmija i parë, i brezit të dytë,
nuk do t’ia dijë për ustain e parë të vdekur,
as për tullat e gurët e fjalët e hekurat e lidhur.
As për bindjet e magjishme të të parit.
Ai do fshihet pas perdes,
Kur kagzogzët të rrjedhin me tufa nëpër ulluk.
Me kërcima do t’i gicilojnë tjegullat,
me të qara xhamat.
Pastaj në oborrin me pemë,
do të hyjë një vajzë lakuriq.
Një shatrivan i lagur do të mbijë
Dhe dy sorkadhe për figurë qetësie.
Në cep pranë portës,
kutia e postës, do presë lajmet e përdistës,
e ç’është përqark, deri në qiell
është pronë e jona.
Në skajin tjetër mes ushës me shkëmb,
ca të tjerë njerëz, rrëmihtarë,
që kërkojnë thesare.
Më pastaj, herët a vonë,
i nipi i gjyshit,
do të ndezë një zjarr;
për gjethet e vjeshtës,
para dimrit,
dhe në pranverë do të djegë shtëpinë,
për t’u bërë rrëmihtar i ri.
.
Duke pritur
Kur drita e mbaroi diellin që kishte,
Ti më thua: Ja ku po vjen shigjeta.
Kush? të çudis pakëz.
Ajo që të ngulet në zemër me majë,
si Hëna e largët në sytë rrumbullakë.
E kuptova – të çudis pakëz.
Ti po mendon edhe për mua tani,
më pyet me vete.
I dëgjoj fjalët lëvdonjëse – të çudis pakëz.
E dija që je një gjë që ngulesh,
po kurrë nuk shihesh si marka e monedhës,
kur vringëllihet nëpër ajër.
Njeriu ngre dorën te zemra, për të gjetur;
në vend të vrimës vendi është zbutur.
.
Pemë natën
Nga pas si idil fshati,
dritë lëshon dritarja e shtëpisë së huaj.
Fantazma jote del e zezë
si një ëndërr vape me djersë.
Trupit tënd shoh të shkojnë ngjarje,
gunga-gunga të zeza,
e gropa-gropa si plagë.
Trungjet që të formojnë
tresin identitetin tënd nëpër qiell
nëpër tokën me aroma të largëta.
Hija jote peshon mbi ajrin e dritares
e cakton kob për dritën.
Përreth nuk ka gjethe.
Për ty e farën asnjë lule o fik.
Një qen i lidhur pranë teje,
i leh, e kafshon natën,
si pjesë të trupit tënd prej diktatori.
As majtas dritë, as djathtas dritë.
Edhe majtas natë e errët, edhe djathtas.
Ngopesh me prejardhjen natën gjithë.
E si dhëmballë me maja të prishura, të zeza,
kërcënon haptas dritën.
Dielli të gjen dhe të le, o i shkretë,
mbetje nate.
.
Ecën në det dashuria e re
– gjendja: dritë –
E dashura e re qëlloi të jetë si deti,
me ngjyrë bruz lëkurën, me sy bruzë,
e flokët si kandili, krejt të zinj vetëm,
me buzë bruz, me bluzë bruz.
E dashura e re qëlloi të jetë si dheu,
që rërë e imët bëhet i lagur me kripë,
në det bryz dhe i dashuri bruz shkon.
E puth si me plehra këtë gjë të bukur që ikën.
E dashura e re qëlloi të jetë krejt prej femre,
si brumë bruz, qesh si shkuma e bardhë,
Me shpirt të pisët natyral.
Nëpër dritë shkon sipër, nga uji bruz në mal.
E dashura e re qëlloi të çohet,
dhe kuptova se pa të bota ish e rrafshët,
dhe drita më e ëmbël vjen ngado,
se të dua shkëlqej, si peshku n’ujë të flashkët.
.
Njerëzit e lumit
Kuptojmë ç’është lumi.
Me ujë, me diell, me lopë, me grêth.
Njerëz të kuq mbi gurë të bardhë, parajsë.
Drama nis, rolet ndahen.
Retë çahen në qiell pa u shtrydhur.
Dita ikën, sa mirë.
Aq më larg mbetemi ne.
Aq afër lumit.
Aq më lashtë, më vjetër.
Uji bën vorbulla vetes.
Balta shkon për qiell,
si pallma e kaut nën zgjedhë.
.
Viçi u ther tek lumi
Palli tmerri,
Si britmë e druvarit,
Ruhu ore ej!
Koka e viçit u var,
Syri iu hap brimë mes resh,
Gjaku dredhon nëpër gurë,
Tek uji.
Pse e therët këtu?
E ku ta lajmë tjetër gjakun?
Tek burimi, uji pastër.
Dielli djeg njeriun me thikë
që thotë përgjakur:
Jo, se është keq, shterron.
.
Argëtime jeshile
Oh, ç’po turren,
sytë me barrë.
Kocka kërcet në zhur të lumit.
Kërkohet femra,
dhe fruta të vogla të pjekura manaferre.
Ajri kuak në lis.
Sa kohë qurret zhurmojnë horizont.
Atje larg është fresk.
Njerëz katër luajnë me letra,
dhe lëvizin këmbët.
Vjolat e hijeve,
popullojnë heshtje plot lagështirë.
Myshku pranë ujit si dele.
.
Fjalë
Në qofsh ti akull,
qofsha unë zjarr!
Zjarr qofsha unë, zjarr!
Në qofsha unë akull?
E akull do të jem patjetër.
Qofsh ti zjarr!
Zjarr qofsh!
Bashkimi ynë është i jashtëzakonshëm e
dhe fatkeq.
Ne, takohemi të vrasim njëri-tjetrin.
.
Lloj rruge
Lloj rruge që s’ta di emrin.
As pamje, as ves, as virtyt,
Unë jam viktima jote e parë,
Nuk m’i do as t’i jap sytë,
Unë jam gjendja jote e pafat,
Unë pasioni i palarë.
Unë mundësia e pamundur.
Po pate uri, më ha kështu siç jam.
.
Qyteti i vjetër
Qytet i vjetër,
si kocka e fundit
e trupit
më mëkon krenarinë
e një ekzistence tjetër
që nuk shkruhet në letër.
Që nuk matet
me bojë.
O krenarinë
e turpshme të historisë
që s’është e imja,
por e tij.
.
Një që quhet masë
Kam humbur një metër në letër
Dhe ish një metër i vjetër.
Një mjet me histori i përvojë,
një masë që të vë në lojë.
Humba një metër si gojë
Me gërma të kuqe si bojë.
Një metër që në një kohë tjetër
I duhej një mjeshtri patjetër.
Më ra në një gropë me ujë,
ku balta bënte rrëmujë.
E këtë ditë kur po shkruaj
Të gërvishturat në dorë
prej tij po i vuaj.
Kam humbur një mjet, një masë,
që më duhej të matja një dërrasë,
të shikoja sa larg e sa afër jemi
nga jeta e njeriut
tek varri i një miu.
.
Korrespondenca
Të shkruaj për Kellin,
që i ndan veç qoften dhe bukën
nga hamburgeri,
zemrën dhe seksin,
që kurrë nuk pi kafe.
Letrën e dytë do të them:
Jam shumë mirë,
përditë si në Tiranë,
vdekjen e pres pa përshtypje.
Letrën e tretë dua të di për ty,
dhe të tregoj për ketrat,
ketrat e përditshëm të vetmisë
që ikin nga pema e vet,
përtej rrugës, tremben
dhe nuk e hanë
hamburgerin që u hedh.
Letër të katërt nuk të shkruaj.
Vetëm të lutem
Mos bli hamburger.
.
Kur në të dy nuk kishim adresë
U puqën dy skajet e materies,
u ndez një dritë e fortë si dyshim.
Dhe ne vendosëm të ndahemi
në dy lëvozhga që rrojnë
në një ujë të qetë mbasdite.
Asgjë nuk u mat me humbjen tonë,
asgjë nuk u rrit.
Kufijtë e caktuar nga njerëz qenë:
si fëmijë u rritën.
Në një vend me një emër
Ne të dy nuk kishim adresë.
Atje në një vend, në një vend,
si në orbitë(?) të dy ne,
qamë për një humbje më të lumtur.
Për një orë tjetër,
për një sahat të ndërtuar ndryshe,
që t’i matë rrugët tona,
si një masë e re.
.
I plakur një plak po rri
I plakur një plak po rri,
e rri, e rri e plaket.
Në vend të ballit
ajri shtrydhet djersë.
Në prag të portës
ai rri e plaket.
Këmbët s’e nisin më larg,
aq larg sa të bëhet i ri.
Mbrëmja si në shekujt
bie në shtëpinë e tij
ku ai rri e rri e plaket.
Historia dhe vdekja
kalojnë te porta
ku ai fle si fëmijë
(e natën drejt qytetit ecin)
në mëngjes kafeja
rri e rri e ftohet,
në kodër larg
varri i tij rri e rri
e laget.
.
Afëria mes nesh
Malli më ka marrë si karrocë
të më shpjerë atje
ku zjarri shuhet i ftohtë
dhe uji pihet në akull.
Rrotat si ditët e fatit
Kërkëllijnë në graso
Kuajt janë lodhur
Së dhjeri bajga jeshil.
Po malli s’ka kohë e ecën.
Kali i parë çalon e pi raki
i dyti është femër me barrë
i treti ka ngordhur
i katërti, herë-herë,
jam vetë.
Malli si karrocë më shtyn
E nuk kuptoj më pse-në.
Kush është njeriu mes nesh?
Kush karroca?
.