Estrada Profesioniste e Lushnjës filloi nga puna më 14 prill 1962, pas vendimit të Ministrisë së Arsimit e të Kulturës në të njëjtën kohë edhe me qytetet Sarandë e Pogradec ku më parë ishin ngritur në Tiranë[1952], Vlorë[1955], Fier[1957], Shkodër[1958], Kukës e Peshkopi[1959] etj.
Krijimi i estradës profesioniste ishte një ngjarje e rëndësishme për jetën atistike të qytetit dhe i vetmi institucion profesionist që do të linte gjurmë për vite me rradhë. Vërtetë që ky miratim erdhi nga vendimet e qeverisë, por kemi parasysh që lëvizja kulturore artistike në Lushnjë kishte krijuar tashmë një traditë që pasurohej në vazhdimësi dhe nga ku kishin dalë talente si këngëtarët e aktorët Vaçe Zela, Ajete Brahimi, Ilia Shyti, Margarita Xhepa, Pavlina Mani, etj, të cilët kishin bërë emër në nivelet kombëtare. Në premierat e estradës u krijuan tipa e karaktere të puntorit, fshatarit e intelektualit nëpërmjet dialogjeve e monologjeve satirike, parodive, kupleteve, pantonimave, recitimeve e materialeve të larmishme muzikore. Ato do të krijonin fizionominë e vet me humorin karakteristik Myzeqar, por edhe me këngët e bukura me motive të folklorit burimor të trevës.
.
Estrada e Lushnjes – Aktori Hekuran Zhiti
Menjëherë pas miratimit të strukturës organike u emëruan aktorët, këngëtarët e instrumentistët që do të bënin pjesë në trupën e estradës profesioniste, e cila do të ishte në një drejtori me Shtëpinë e Kulturës së Rrethit ku drejtor do të emërohej Avdyl Tufa më pas Razi Brahimi, Vangjel Bardhi, Jovan Bizhyti, Rrapi Zoi, Kristaq Papa, Natasha Nushi etj. Për përzgjedhjen e elementit të aktorëve, muzikantëve dhe këngëtarëve, në muajt e parë të vitit 1962, u ngrit një komision nga Ministria e Arsimit dhe e Kulturës që përbëhej nga kryeregjisori i Teatrit Popullor Pandi Stillu, nga përfaqësuesi i Ministrisë së Arsimit dhe Kulturës Vangjel Myzeqari, nga instruktori për kulturën Shefqet Karaj, inspektori i kulturës Gëzim Libohova, regjisori i Shtëpisë së Kulturës Tahsin Demiraj dhe dirigjenti i orkestrës Niko Deda. Në konkurim secili garues kishte të drejtë të paraqitej me një monolog ose recitim, dialog ose fragment skeçi, një fabul, një etyd ose pantomimë.
Pati shumë interes nga amatorët e rrethit dhe pjesmarrja qe e kënaqëshme. Përfundimisht, komisioni pas disa ditësh shpalli fituesit. Artistët që krijuan trupën e estradës profesioniste ishin aktorët Hekuran Zhiti, Suzana Aliçka, Dhimitraq Nushi dhe Jovan Bizhyti, këngëtare Milika Prifti, Vide Puka dhe Liri Llazo, ndërsa instrumentistë Thanas Gramatiko[klarinetë], Tahir Beqiri[violinë].
Më vonë, organika do të plotësohej në gusht 1962 me Aneta Gjermëni[aktore] në shkurt 1963 Dajlan Begolli[Flaut-sax], në nëntor 1963 Petraq Dhimitri [këngëtarë] dhe Bajram Çakalli[aktor-prestigjator-koreograf] e më pas deri ne fund te viteve 70 do të vinin Athina Vogli, Sulo Kosova, Spiro Dinaku, Vasil Bani, Jolanda Olldashi etj.
.
Estrada e Lushnjes – Gjate shfaqjes
Përpara krijimit të estradës profesioniste në shtëpinë e kulturës kishte vite që funksiononte trupa e teatrit dhe estradës amatore dhe në momentin që pritej të miratohej trupa profesioniste tre muajt e fundit para vitit 1961, u shfaq premiera ‘‘Adresa e humbur’’, e cila u pa edhe nga komisioni që kishte ardhur për të miratuar dhe përzgjedhur artistët e estradës profesioniste. Aktorët që u përzgjodhën ishin tipa e natyra të ndryshme, ku secili me individualitetin e tij plotësonte më së miri mozaikun e humorit myzeqarë. Gjatë gjithë këtij rrugëtimi kemi zëvendësime regjizorësh, aktorësh për arsye të ndryshme herë transferime në qytete të tjera e herë spostime të detyruara e në disa raste të kamufluara, por është për t’u theksuar se nga viti në vit kjo estradë krijoi fizionominë e vet të trevës me atë humor therës e tepër të zgjuar të fshatarit myzeqar, duke krijuar tipa karakteresh që shquheshin për individualitete dhe që shumë shpejt do të pëlqeheshin nga publiku.
Regjisorët e estradës ndër vite janë Tahsin Demiraj, [1962-1963] i cili gjatë periudhës që drejtoi Estradën Profesioniste, vuri në skenë 5 premiera dhe 1 variete, Gëzim Libohova, [1963-1965] në detyrën e regjizorit të estradës profesioniste do të realizonte 8 premiera dhe dy variete me numra të zgjedhura, Neim Nova, [1965-1967] në drejtimin e Estradës si regjisor në 2 vjet vuri në skenë 5 premiera dhe 2 variete, Myzejen Nepravishta, [1967-1971] vuri në skenë 6 premiera dhe 2 variete, Jovan Bizhyti, [1970-1973] në karierën e tij si regjisor vuri në skenë 8 premiera dhe 2 variete, Vasil Noçka, [1973-1980] vuri në skenë 28 premiera nga këto 7 premiera për fëmijë. Nga viti 1980 deri në mars 1982, do të shfaqeshin 5 premiera të estradës 1 nga Kristaq Papa, 3 nga Aristir Cauli dhe 2 premiera për fëmijë nga Hasan Dervishi dhe më pas Leka Bungo, [1982-1989] do të realizonte në skenë mbi 20 premiera të estradës.
Aktorë të shquar ndër vite janë Hekuran Zhiti, Dhimitraq Nushi, Suzana Alicka, Jovan Bizhyti, Sulo Kosova, Athina Dhimitri, Vasil Bani, Jolanda Olldashi, Robert Kamani, Hasan Dervishi, Petraq Dhimitri, Eleni Shtëmbari, Aristir Cauli, Natasha Nushi, Gjergj Lala, Dashuri Lloti, Sokol Myzeqari, Ludmilla Shani etj.
.
Estrada e Lushnjes – Aktori Dhimitraq Nushi
Piktor-skenograf Tahsin Demiraj, Jerasimo Ruci, Luan Boriçi, Besim Golemi, Armand Xhomo, Edmond Papathimiu dhe Libretist Gazmend Kongoli, Bujar Xhaferri, etj.
Estrada e Lushnjës ashtu si edhe shumë estrada të vendit ka pasur zig-zaget e veta herë me sukses, por edhe me momente krize sidomos me orkestrantët profesionistë që asnjëherë nuk u arrit të ishin instrumentistë të formuar në shkollat artistike pasi të njejtët instrumentist që filluan karrierën si profesionistë në vitin 1962, do të ishin deri në fund, baza e kësaj orkestre me ndryshime të vogla gjatë rrugës [quheshin profesionist ata që ishin të emëruar në strukturën e estradës]. Kjo ishte pikë e dobët e estradës e që nga neglizhenca e paaftësia e drejtuesve ndër vite nuk arriti të gjej zgjidhjen e duhur edhe atëhere kur pas viteve 1975, me ardhjen e kuadrove të shkollave të larta e të mesme artistike do të ndodhte që mjaft instrumentistë të tillë të quheshin amatorë kur në instrument ishin muzikantë profesionistë, por kjo vinte edhe për shkak të organikës së institucioneve e cila sillte për pasojë që shumë prej tyre të ishin të destinuar të ‘‘digjeshin’’ duke mos ushtruar rregullisht profesionin e tyre, megjithatë pavarësisht nga ky argument këta instrumentistë të orkestrës së estradës profesioniste të cilët u kualifikuan nga specialistë të ndryshëm ndër vite, apo në kurse në Shtëpinë Qëndrore të Krijimtarisë Popullore ne Tiranë si dhe dirigjentët që do të vinin më vonë, kanë meritën e tyre në përballimin me vështirësi të premierave e koncerteve të zhvilluara e në shumë raste edhe jashtë mundësive të tyre siç do të ishin opereta ‘‘Edlira’’ e më vonë tabllotë muzikore etj.
Dirigjentët e estradës në vite ishin Niko Deda [1962-1964], Fotaq Filipeu [1964 -1966], Teki Luari [1966-1968], Rudak Ismaili [1968-1978], Llazar Borova [1978-1990] dhe ndërmjet kanë dirigjuar premiera estrade Dashnor Kruja, Maksim Kulla e me vonë pas viteve 90, Fuat Tërkuçi, Alfred Dhamo etj. Formacioni i orkestrës do të plotësohej me violina e instrumenta të tjerë të drurit e të tunxhit, klarinetë, flaut, trompë e trombone e do të kishte rritje më cilësore nën drejtimin e dirigjentëve që do të vinin një pas një në Lushnjë në vitet 1978-1990, katër dirigjentë të cilët mbaruan Akademinë e Arteve si Llazi Borova, Agim Rrëza, Edmond Doko e më pas Bledar Skënderi, ardhja e tyre do të ishte një shpërndarje jo e studjuar nga Ministria e Arsimit dhe Kulturës kur Lushnja kishte të tjera kërkesa dhe koha tregoi që shumë nga këta muzikantë u morën me punë të rëndomta administrative jashtë profesionit duke i penguar në karierrën artistike e profesionale që ndoshta solli pasoja të pariparueshme në jetën e tyre.
.
Estrada e Lushnjes – 55 Vjetori
Instrumentistë ndër vite me kontribut në orkestrën e estradës kemi Niko Deda, Pajtim Zorba, Dylber Zorba, Teki Luari, Rudak Ismaili, Dashnor Kruja, Dhimitraq Mati [Fisarmonikë], Tahir Beqiri, Franc Pali, Edmond Bejko, Bujar Kasapi, Arjan Hasanlliu [Trombë], Thanas Gramatiko, Dajlan Begolli, Fuat Tërkuci, Kastriot Stambolliu [Klarinetë-Sax], Ramadan Tërkuci, Mamo Beqo, Agim Hajdari, Ylli Kurti, Albert Kajno, Riza Nasufi [Bateri], Ylber Lame, Edmond Doko, Arben Shurdhi [Kontrabas], Shahin Rrushiti, Qemal Sinani, Enver Skraqi, Todi Dhima, Klement Marku [Kitarre], Maksim Kulla, Albert Mati [Trombone], Roland Tomorri, Haki Voshtina, Arjana Qafmolla, Liljana Kapllani, Alfred Dhamo, Nikoleta Mati [Violinë], Petrit Gani [oboe], Aneta Oktrova [Piano], Dajlan Begolli, Kimete Turku, Nikoleta Koci, Edison Lipe [Flaut],
Estrada Profesioniste arriti kulmin me ardhjen e regjisorit Leka Bungo, i cili me shfaqjet e përviteshme të koncertit të madh të vitit të ri do të bënte të njohur trupën profesioniste të qytetit, e cila do të konkuronte denjësisht me trupat më të mira profesioniste të vendit. Me shfaqjen ‘‘Të dua’’ në datën 5 nëntor 1990 me regjisor Kristaq Papa kemi një numër rekord shfaqjesh dhe spektatorësh e më pas në vitin 1992 kemi koncertin ‘‘Eros 1992’’ vënë në skenë nga regjisori Romeo Kice dhe në prill të vitit 1998, kemi premierën me titull ‘‘Leku, tepeleku’’ vënë në skenë nga regjisori Llukan Kola.
.
Estrada e Lushnjes – Aleksander Bufi dhe Liljana Kanina
Në vazhdim do të shohim që Bashkia Lushnjë nuk do të kishte interes të stimulonte krijimtarinë artistike dhe të inkurajonte trupën e estradës duke i lënë në një gjendje apatike deri në vitin 2004, ku kemi mbylljen përfundimisht të estradës profesioniste, ajo pushoi së ekzistuari si rezultat i një vendimi absurd e të parakohshëm pasi asnjë qytet edhe sot që jemi në vitin 2017 nuk e cënoi strukturën organike të sektorit të kulturës.
Në qytetet fqinje deri edhe në Peshkopi, ekzistojnë të paprekura institucionet si estrada, teatri, banda muzikore si dhe funksionojnë shkolla 9-vjecare dhe të mesme artistike. Sigurisht që vështirësi ka edhe në këto qytete, por do të jetë shumë vonë kur raporti midis qyteteve për kapacitetet e artistëve për qytetin tonë, për Lushnjën do të jetë fatale. Artistët lushnjarë i detyruan me vendime absurde t’i largonin nga puna duke i lënë në rrugë pa asnjë ndihmesë për ta, duke i konsideruar si të pavlerë. Artistëve tanë nuk iu dha mundësia nga ana e drejtueseve të Bashkisë për të gjetur zgjidhjen e nevojshme që arti e kultura në qytetin e Lushnjës të mos binte në duar të personave të paaftë që nuk kanë asnjë gjë të përbashkët me artin dhe kulturën dhe që me paaftësinë e tyre shkatërruan vlerat e fituara ndër vite në qytetin e Lushnjës.
Portali Radiandradi.com, prej 11 vitesh dhuron kontribute të përditshme në shumë fusha të kulturës, historisë dhe vlerave shqiptare. Herë pas here siti ka nevojë për mirmbajtjeje, rikonstruktim si dhe rikonceptim në formatin letër. Për ta mbajtur këtë punë shumvjeçare, ndër më seriozet dhe më të lexuarat që të vazhdojë aktivitetin bëhet e domosdoshme mbështetja e lexuesve.
To provide the best experiences, we use technologies like cookies to store and/or access device information. Consenting to these technologies will allow us to process data such as browsing behavior or unique IDs on this site. Not consenting or withdrawing consent, may adversely affect certain features and functions.
Functional
Always active
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistics
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes.The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
