 ndër ma të bukurat e poetit amerikan Edgar Allan Poe, shkrimtar i makthit dhe i tmerrit, i cili jetoi i rrethuar nga gra që vërtet e argëtuan shumë, po njiherit i shkaktuen edhe trishtime të stuhishme. Asht e vërtetë se mjaft prej poezive u janë ){kind=link}
Pesë Poezi
nga Edgar Allan Poe
Përktheu – Jozef Radi
Këto janë pak poezi (veç pesë) ndër ma të bukurat e poetit amerikan Edgar Allan Poe, shkrimtar i makthit dhe i tmerrit, i cili jetoi i rrethuar nga gra që vërtet e argëtuan shumë, po njiherit i shkaktuen edhe trishtime të stuhishme. Asht e vërtetë se mjaft prej poezive u janë kushtue grave të ndryshme me emna, si fjala vjen Elena, Leonora, Irene, Paeau, por ajo çka e magjepsi mbi të gjitha Poe-në qe Sarah Elmira Royster, me të cilën ai u dashurua marrëzisht… j.r.
10 shtator 2015
Pesë Poezi nga Edgar Allan Poe
Alone
Qysh prej fëminie kurrë s’kam qenë
i ngjashëm me tjerë, e asgja s’e kam pa
njashtu si tjerët e shifnin, dhe as e kuptoja
pse pasioni im dalë prej nji burimi t’përbashkët,
prej të njejtit krue s’e trajtoi edhe dhimbjen time
me po të njejtat ngjyra, e ndoshta s’mundi
me ia zgjue zemrës sime gëzimin?
Gjithçka kam dashtë, vetëm e kam dashtë,
si njat herë n’fëmini, n’agim të dritës.
N’ato të përditshme t’stuhishme, nga e thella
e çdo të mire dhe çdo të keqeje tërhjekë
prej nji misteri që ende më shtrëngon,
prej prronit e prej burimit,
prej teposhtës së përflakun t’malit,
prej diellit që m’sillej e përsillej rrethas
n’at vjeshtë me ar stolisë,
e prej vetëtimave të qiellit
që n’fluturim m’shkonin sa para mbrapa,
e prej gjëmimeve edhe stuhisë,
apo prej njasaj reje, (e kaltërt
mbet pjesa tjetër e qiellit) që si demon
u shëndrrue në sytë e mi.
Tokë zanash
Lugina t’mjegullta, lumenj t’zymtë
e pyje që aq shumë u ngjajnë reve:
mandej gjithçka e mbulueme lotsh
sa askush s’mundet me i dallue format.
Hana të mëdha lindin e perëndojnë
përherë, përherë, përherë…
e çdo çast
në natën e trazueme, t’nji vendi që
shndrrohet papra.
Dhe kështu
shuhet drita e yjve
n’psherëtima ftyrash të zbehta.
mandej shfaqet mesnata me kuadrin e hanës
njena ma delikate se tjerat
(Nji dikush mbas provash të shumta
vlerëson at ma t’mirën)
rrëzohet teposhtë,
e gjithnji poshtë e ma poshtë,
derisa qendra e saj
mbështetet mbi majë
t’nji mali, si nji kunorë,
ndërsa ajo hapsinë e pakufi,
e ngjashme me nji sixhade,
lshohet pa u ndje mbi kështjella
e mbi fshatra (ngado që ata shfaqen)
dhe zgjanohen ndër pyje t’çuditshme,
mbi krahë fantazmash, mbi det,
e mbi gjithçka që flen, dhe nji labirinth
i pafundmë drite i mbulon krejt.
Atherë shkohet thellë e ma thellë! –
e pasioni i gjumit futet në gjithçka.
Në t’bardhën e dritës, n’orën e zgjimit,
dhe vela e hanës tendoset e tana
përgjat qiellit në stuhi dhe,
njashtu si shumë gjana,
ajo i ngjan nji albatrosi t’verdhemtë.
Po tash hana s’asht ma e njejta:
e s’duket aspak si nji tendë e shthurun.
Pak nga pak pluhuni e saj i brishtë
ka me u shkri në shi: dhe fluturat
me ankth ngjiten prej tokës
n’kërkim t’qiellit dhe vrik zbresin poshtë
(Eh, krijesa t’pakënaquna!) e veç nji pikëz
sjellin ndër flatra drithnuese.
Kangë
T’pashë në ditë të dasmës tande
nji kuqlim i ndezun t’kish përfshi të tanën,
eh sa lumtunia t’vezullonte përqark
e krejt bota shfaqej si dashni para teje.
Dhe shkreptima digjej n’sytë e tu
(Ndoshta edhe ajo ishte e gjitha imja),
qyshse njajo Bukuri aq e përsosun
i shfaqej përplot dhimbje shikimit tim.
Ishte njaj kuqlim, mendoj, shfaqje vajznie –
aq lehtë binte n’sy se ishte i tillë.
Po njat zjarr krenar, ajo shkreptimë
ah – mjerisht – n’gjoks të tjetër kujt e ndezi
Pse t’pashë në ditë të dasmës tande,
befas ndjeva at kuqlimin tand të ndezun,
eh sa lumtunia t’vezullonte përqark
dhe bota krejt si dashni shfaqej para teje.
Elenë
Bukuria jote Elenë asht për mue
Si njato drrasat e Nikeas së dikurshme
që t’përkunduna lehtë prej nji deti erëmirë
e shtyjnë lundërtarin e lodhun e t’mërzitun
drejt bregjeve t’vendlindjes.
Ndër dete të dëshprueme rreshkun n’gabime,
flokët e tu të zymbyltë, ftyra jot’e pastër,
hiret e tua prej Najade m’kanë kthye
mbas te lavdia e dikurshme e Greqisë
dhe madhështia e Romës.
Dhe ja! N’nji nikie ti shndrit aq bukur
e krejt si nji statujë m’je shfaqë
me llampën e Agatas ndër duer!
Eh, ti Psyke, e zbritun prej njatyne vendesh
që quhen Tokë e Shenjtë…
A…
Hiç s’më bahet vonë n’se fati jem toksor
krejt pak ka prej tokës vetë,
n’se krejt vitet e dashnisë i kam humbë tashma
në nji çast të vetëm paknaqësie.
S’më dhemb fare n’se tjerë të dëshpëruem
për mu, shpirtja ime, ndjehen ma të lumtun,
po n’se ti vuan për kët fatin tim,
m’shtyn me hikë gjithnji e ma larg teje.
Jozef Radi – Shtator 2015