“Koka në Stamboll e trupi në Janinë!”
nga Paulin Zef Zefi
“Të vranë Ali Pasha të grinë
Koka në Stamboll dhe trupi në Janinë…”*
Në kët grafikë është Koka e Shqiptarit të madh Ali Pashë Tepelena (1740-1822), gjatë ekspozimit si trofe lufte në sallën kryesore të Portës së Lartë (Top Kapi) në Stamboll, ku të dërguarit e Hurshid Pashës, ja paraqesin Sulltan Mahmudit të II-të (1785-1839)
Luani i Epirit, Ali Pashë Tepelena u tradhëtua nga 3 djemtë e tij (Veliu, Myftari & Saliu) dhe nga i nipi (Mehmet Pasha – djali i Veliut), e ndërsa vdekja i erdhi nga jatagani i guvernatorit të pabesë të Moresë (Peloponezi), Shqiptari Muhamed Pasha, të cilin Ali Pasha e kishte mirëpritur, duke ndarë bukën me të si vëlla, në ditën ogurzezë të 24 janarit 1822!! Koka e prerë nga luftëtarët e tradhëtarit “Muhamed Pasha”, u pastrua me urdhër të “Hurshid Pashës” dhe pasi u fut në një sënduk floriri të mbushur me mjaltë.
Ky trofe kaq i çmuar u nis drejt kryeqytetit perandorak dhe mbërriti në Stamboll me 23 shkurt 1822, ku me 24 shkurt, iu dorëzua Sulltan Mahmudit të II-të, e ekzpozuar mbi një pjatë floriri të stilizuar, që mbahej mbi një kolonë mermeri të bardhë (cit. burimet e kohës)!!! I fuqishmi Ali Pashë Tepelena, jo vetëm kur ishte gjallë, por edhe pas vdekjes, shkaktonte një efekt të çuditshëm si tek mbështetësit e tij por edhe tek armiqtë shekullore (osmanët) pasi mjaftonte kjo “Kokë e prerë”, e cila ju impononte respekt dhe adhurim duke e kthyer në një objekt fetishizmi!!!
Pas largimit së “Kokës së Pashait” nga Porta e Lartë, ky objekt u ekspozua në ambientet publike ku për habinë e të gjithëve, aty u ofruan blerës të shumtë dhe ofertat më të majme vinin sidomos nga tregtarët anglezë dhe francezë, pasi një trofe i tillë, kaq i çmuar, do të ishte një aset i jashtëzakonshëm për çdo koleksionist europiano-perëndimor!!!
Fatmirësisht, “Koka e Ali Pashës” u ble nga një mik i tij i ngushtë, i cili i kishtë shërbyer me besnikëri përgjat gjithë jetës, dhe ky ishte, ortaku i vjetër dhe agjenti i tij sekret, shqiptari i pasur “Sulejman Dervishi”.
Sot, kafka e “Ali Pashë Tepelenës” dhe relike të tjera të tij, prehen në një varr të vogël, pranë Portës së Silivrisë (Silivri Kapousi) në Stamboll, ku qëndron një gur varri i stilizuar me çallmën e Pashait të Janinës, me një epitaf me gërma arabe në gjuhën osmanishte… Pranë këtij varri ndodhen edhe 4 gurë të tjerë varri, nën të cilët prehen kafkat e 4 tradhëtarëve të njohur të Pashait, të cilët meritojnë përçmimin e çdo Shqiptari: 3 djemtë e Aliut: Veliu, Myftari & Saliu dhe nipi i tij frikacak (djali i Veliut) Mehmet Pasha!!!
Këto 5 varre shqiptarësh përcjellin një mesazh të fortë për Shqiptarët e sotëm dhe mercenarët turkoshakë që vazhdojnë të shesin jo vetëm Atdheun por edhe Nënë e Babë për ndonjë “kauzë të huaj” (qesharake), e cila me siguri do t’u hajë kokat, në mos sot, patjetër një ditë në të nesërme, po!!!