Për nji frymë të re letrare në Fakultetin e Letërsisë
nga shënimet e Dr. Lazër Radi (1916-1998)
Ndonëse në fillim të viteve ’90,
Dr. Lazër Radi i kishte kaluar të 75 vitet ai punonte pa u ndalur.
Ndërkohë që merresh me shkrime pafund,
ai në bashkëbisedim edhe me Rinush Idrizin kishte përgatitur plan pune,
për nji organizimin të ri të disa konferencave në Fakultetin e Letërsisë.
Rinia studentore ishte nji nga projektet më për zemër që ai kishte.
Përkthimi i Veprës së Platonit (1991-1992),
Përkthimi i Enciklopedisë së Historisë së Botës (1990-1994),
dhe botimi “Shqipëria e Viteve ’30” (1995) e shtynë që të bënte një plan të detajuar
të ndryshimit të kursit të përjashtimit që u ishte bërë figurave të mëdha të kulturës shqiptare.
Një projekt që do të kishte ndryshuar shumë gjëra në fushën e kulturës dhe letërsisë…
po si duket projektet afatlargëta të shtetit dhe kulturës shqiptare ishin të tjera…!! j. r.
.
- Lazër Radi – Shqipëria në vitet ‘30
Plan-pune për organizimin disa e konferencave
në Fakultetin e Letërsisë
Katër Konferenca për vitet ’30-të:
a)Faza e dytë aktive e letërsisë pas asaj të Rilindjes duke konsideruar fazë të parë idealin për formimin e Shtetit të pavarur shqiptar fazë të dytë konsolidimin e nji shteti kushtetues, demokracinë dhe ekonominë.
b)Letërsia në vitet ’30-të – Lasgush Poradeci, Ernest Koliqi, Mitrush Kuteli, Ali Asllani, Et’hem Haxhiademi, Vinçenc Prennushi etj.
c)Letërsia e të rinjve në vitet ’30-të me autort rinj: Petro Marko, Sterio Spasse, Andrea Varfi, Chri-Chri (Nonda Bulka), Nexhat Hakiu, Mustafa Greblleshi, Mit’hat Araniti, etj.
ç)Kultura dhe lëvizja mendore e viteve ’30-të: Branko Merxhani, Vangjel Koça, Ismet Toto, Anton Harapi, Krist Maloki, Odhise Paskali, Stefan Shundi, etj.
.
Një Konferencë: Masakra në kulturën shqiptare.
Burgimet, interrnimet dhe pushkatime – emrat dhe veprat e tyre.
.
Katër Konferenca për Ernest Koliqin:
a)Ernest Koliqi njeri i shtypit (Revistat Illyria, Shkëndija, Shenjzat) kulturës (veprat dhe botimet letrare) dhe i arsimit (mësues dhe ministër).
b)Ernest Koliqi poet – vepra poetike.
c)Ernest Koliqi novelist.
ç)Ernest Koliqi përkthyes.
.
Tre Konferenca për Migjenin:
a)Migjeni dhe Europa – nji këndshikim i ri mbi poetin e “Vargjeve të Lira”.
b)Tre momente nyje në jetën dhe krijimtarinë e Migjenit.
c)Historia e botimit të parë të “Vargje të Lira” dhe “Shtypi i kohës dhe Migjeni”.
Dy Konferenca për Dom Ndre Zadeja krijuesin e Melodramës shqiptare:
a)Shfaqja dhe muzikimi i melodramave nga Dom Mikel Koliqi
b)Analiza estetike dhe kombëtare e tri veprave të tia.
Një Konferencë për Dom Lazër Shantojën:
a)Esseisti dhe përkthyes i Faustit të Goethes. Tragjedia e vdekjes së nji kolosi.
.
Dy Konferenca për Vinçenc Prennushin:
a)Biografia e jetës, përkushtimi atdhetar dhe intelektual.
b)Prennushi si përkthyes dhe si poet.
.
Dy Konferenca – Polemikë e kulturuar:
a)Polemikat fetare: Gjergj Fishta, Hil Mosi, Fulvio Cordignano, Nikollë Mazreku, Mark Ndoja, etj.
b)Polemikat laike: Ismet Toto, Tajar Zavalani, Branko Merxhani, Stefan Shundi, etj.
Një Konferencë për Anton Logorecin:
a)Anton Logoreci novelist, eseist dhe kritik letrar.
Një Konferencë për Musine Kokalarin:
a)Musineja shkrimtare dhe eseiste
Një Konferencë për Mustafa Krujën:
a)Mustafa Kruja si gjuhtar dhe puntor palodhur i kulturës shqiptare.
(nxjerrë nga arkivi dhe dorëshkrimet e Dr. Lazër Radit)