At Zef Pllumi, françeskani i madh që jetoi e vuajti
“shumë shekuj”
nga Sokol Paja
Para 13 vitesh, një emër i lartë i Kishës Katolike, një shqiptar dhe Françeskan i madh, At Zef Pllumi do largohej nga kjo jetë për të shkuar në jetën e pasosur të cilën e predikoi dhe shuguroi trupin e shpirtin e tij të veçantë.
At Zef Pllumi ishte qëndresa e gjallë përballë përbindshave komunistë, ishte mëshira në dyluftim me krimet e torturat mizore, ishte falja përballë hakmarrjes, ishte dashuria përballë urrejtjes, ishte e mira përballë të keqes, ishte drita përballë errësirës. At Zefi përfaqësonte qytetërimin perëndimor përballë injorancës, mizorisë e halabakërisë komuniste. At Zef Pllumi, ishte jeta përballë vdekjes, ishte drejtësia përballë padrejtësisë, ishte kujtesa përballë harresës, ishte liria përballë prangave. Me emrin e At Zef Pllumit lidhet e gjithë historia tragjike e persekutimit të Kishës Katolike përgjat regjimit diktatorial. Kryevepra e tij “Rrno vetëm për me tregue” është një kronologji persekutimi, dhimbje, tmerri, por edhe e një qëndrese fisnike në kushtet kur regjimi i kohës po i asgjësonte klerikët katolikë, fizikisht, institucionalisht dhe ideologjikisht. At Zef Pllumi, na la një trashëgimi të jashtëzakonshme: veprat, jetën dhe mësimet e tij të vyera, sesi njeriu nuk duhet ta humb shpresën, besimin dhe shpirtin e tij, por të qëndrojë dhe të mos i nënshtrohet asnjëherë së keqes, edhe pas frymës së fundit. Ajo trashëgimi që na ka lënë At Zef Pllumi është një institucion atdhedashurie, feje, morali e shprese.
.
Më 14 dhjetor 1946, në moshën 22 vjeçare, At Zef Pllumi arrestohet dhe dënohet me tre vite burg. Në vitin 1958, shugurohet meshtar, dhe për 12 vite shërben si meshtar i Dukagjinit. Në vitin 1967, kur në Shqipëri u instalua ateizmi zyrtar, At Zef Pllumi arrestohet dhe për 23 vite vuan dënimin në burgje dhe kampe të ndryshme si Spaç, Reps, Skrofotinë të Vlorës, Ballsh, Zejmen-Shënkoll, Shën Vasil dhe Tiranë. Një rrugëtim i stërmundimshëm i një njeriu të pafajshëm që ashtu si shumica e popullsisë civile në Shqipëri u persekutua në mënyrën më të pashembullt vetëm pse deshën lirinë. Veprat testament që na la At Zef Pllumi janë: “Rrno vetëm për me tregue”, “Françeskanët e mëdhaj”, “Frati i pashallarëve Bushatli”, “Histori kurrë e shkrueme”, “Ut heri diçebamus – siç i thonim dje”, dhe “Saga e fëmijnisë”. Sot si kurrë më parë, fjalët e tij tingëllojnë aq të forta dhe frymëzuese. Ajo çka na përcjell At Zefi është një kushtrim për liri, për atdhe, për dinjitet, për moral për dashuri ndaj njëri-tjetrit.
At Zef Pllumi ishte heroi i dritës në terrin dhe ferrin komunist. Me dhimbje, por kurrë me urrejtje. At Zefi shkroi historinë e përgjakshme të Kishës, një dëshmi tronditëse sesi bisha sllave shkallmoi me tërbim gjithçka fetare në shtetin monist. Dëshmia e At Zef Pllumit për vuajtjet dhe masakrat e komunistëve mbi shqiptarë e klerikë të pafajshëm, është një dritë e pashuar në errësirën staliniste që sundoi në Shqipëri për 50 vjet.
.
Botuar te gazeta Dielli