Dhimbjet e Fshehura
tregim nga Ramiz Gjini
Kujdestari i pallatit, Fernando Martinez, teksa përpiqej të veçonte me gishtat e njerës dorë çelësin që i duhej për të hapur derën e apartamentit të tij, dëgjoi sërish, kushedi për të satën herë, atë të qarën me dënesë që vinte nga apartamenti 4B, ku banonte çifti nga Jemeni, Ahmet Malik Zubairi me të shoqen, Rimën.
Dënesje dëgjoheshin të vinin edhe nga apartamente të tjerë; madje, Fernando i kish dëgjuar qyshkur nisi këtë punë si kujdestar i pallatit. Por, asokohe nuk u pati dhënë shumë vëmendje, sepse dëgjoheshin rrallë.
Kur një ditë i tregoi të shoqes, Izabelës, për dënesjet që po dëgjonte, ajo u bà merak, sepse mendoi që të shoqit, kishin filluar t’i shfaqeshin shenjat e para të ndonjë sëmundje mendore. Megjithatë, e mblodhi veten, buzëqeshi e i tha: “Të qajnë veshët, Nando”! Dhe e këshilloi të bënte një vizitë te doktori Sebastian Ross.
Fernando Martinez, nuk vajti te doktori, sepse ishte i bindur që nuk kishte asnjë problem me dëgjimin, apo shëndetin mendor.
Fakti që njihej si një mjeshtër që kishte dorë të mbarë për të kryer mirë ç’do punë, shërbimi korrekt dhe në kohën e duhur, bisedat dhe shakatë, njohja dhe bashkëjetesa e gjatë me banorët e pallatit, e kishin afruar më shumë me ta. Dhe, sa më shumë që Fernando Martinez njihte të tjerët, aq më shumë njihte edhe veten.
Marrëdhënjet me lloj-lloj tipash dhe karakteresh i kishin mprehur intuitën për të kuptuar, jo vetëm sjelljet, shqetësimet dhe gëzimet e tyre të dukëshme, por, në një farë mënyre, edhe çfarë ndodhte brenda mureve të apartamenteve ku ata banonin.
Ndërsa ditët kalonin, ai filloi t’u jepte më shumë vëmendje dënesjeve që dëgjonte t’i vinin në vesh që nga brenda mureve të banesave. Madje, nisi të mbante edhe njëfar ditari. Pastaj, erdhi dita kur këtij ditari, ia hapi fletët dhe bëri një llogari. Sipas kësaj llogarie, dënesjet dëgjoheshin në intervale kohësh të ndryshme në katërmbëdhjetë apartamente, nga gjashtëdhjetë e dy që kishte pallati. Gjithsesi, kjo llogari, nuk mund të ishte e saktë, sepse përveç dënesjeve me zë të pakët që ai kish dëgjuar, në disa apartamente të tjerë, banorët dënesnin me zërin që u shkithej në grykë; a thua se patën humbur të gjitha shpresat në jetë dhe përpiqeshin të jepnin frymën e fundit.
Tre ditë më parë, ai vajti në apartamentin 6A, ku banonte gjeorgjiania Lika K. Duhej të hiqte në kuzhinë një prizë të prishur për ta zëvendësuar me një tjetër të re.
Lika K, qe një mësuese, tashmë e dalë në pension. Ajo nuk ishte martuar kurrë; kurse të afërmit e saj kishin vdekur të gjithë, ndaj jetonte qyqevetëm në shmang.
Kur u ndodh pranë derës së apartamentit të saj, kujdestarit Martinez, i erdhi në vesh që nga brenda një dënesje me zë aq të vogël sa memzi dëgjohej. Pasi i ra ziles, u desh të priste pak kohë, derisa Lika K. të mblidhte veten, të hapte derën e të shfaqej para tij me sytë e tharë nga lëngu i jetës dhe buzëqeshjen e stisur.
I tha se kishte ardhur që të ndërronte atë prizën e djegur në kuzhinë, për të cilën qe ankuar.
Lika K, vetëmsa tundi kokën në shenjë aprovimi.
Me atë çehre vrarëlie që kishte fytyra e saj, me flokët e pahitur me hirin e viteve që mbante në kurriz, me veshjen e shkujdesur për ibret dhe lëvizjet e ngathta në lëngesë, ajo të ngjallte keqardhje.
-A jeni mirë, zonjë?! – pyeti ai.
-Mirë jam, – tha ajo me një tytësi në shpirt që ia fashiti zanin. Ngase pyetja e tij i tingëlloi si ngucakeqje, ia ktheu aty për aty: – A mund ta di përse më pyesni, Fernando?!
Ai deshi t’i thoshte që e pati dëgjuar të dëneste, por ndërroi mendje.
-Nuk ta kisha me të keq! – i tha.
Lika K. stisi sërish një tjetër buzëqeshje, i ktheu shpinën dhe, teksa i printe ngadalë për në kuzhinë, tha:
-Po këndoja nën zë, Fernando. Nuk po qaja.
I tregoi me gisht prizën e djegur dhe, teksa ajo po largohej, – sepse dëgjoi të binte zilja e telefonit që pati lënë në dhomën e gjumit, – ai i kërkoj ndjesë.
Fernando Martinez uli siguresën për të stakuar rrymën dhe nisi të merrej me prizën në kuzhinë.
Pas pak minutash, Lika K, doli nga dhoma e gjumit dhe u shfaq përballë tij në hyrje të kuzhinës. E vështroi një copë herë e kotur në mendime, pastaj pyeti:
-Fernando! A ju ka ndodhur ndonjëherë që të përmalloheni për të parët tuaj që vdiqën ende pa lindur ju; dhe të prekeni aq shumë për ta, sa të derdhni lotë nga fakti që, edhe pse ju dhanë genin dhe gjakun, nuk i njohët e nuk ju njohën kurrë?!
-Jo! – ia ktheu ai, teksa vazhdonte të merrej me prizën, – Por, kur kam dëgjuar të më flasin për ta, natën në gjumë më janë shfaqur në ëndërr.
Fernando ia tha këto fjalë pa e kthyer kokën që ta vështronte; dhe priti që Lika K, të vazhdonte të fliste; por, kur ngriti kryet, pa që ajo ishte larguar sërish prej aty dhe kishte hyrë në dhomën e gjumit! Ia behu në kuzhinë vetëm kur kujdestari Martinez pati mbaruar punë dhe po bëhej gati të dilte.
-Ju lutem, mos më merrni për të çmendur, Fernando! – i tha, – Kur të mungojnë të gjallët, kur kupton që nuk je tjetër, veçse feksi, ose hija jote, do të merresh me të vdekurit, paçka pse ata janë në një botë tjetër.
-Ç’thoni kështu, znj. Lika?! – ia ktheu ai, – Çmenduria, nuk gjen dot strehë për me bujtë në mendjen tuaj! Për mua, është privilegj t’ju dëgjoj të flisni!
Dhe doli jashtë nga apartamenti i saj duke klloçitur në kokë një llurbë dyshimi.
Pa harruar që puna ia donte të bënte një sy qorr e një vesh shurdh, kujdestari Martinez, nisi të binte në vramendje për çfarë po ndodhte me banorët brenda mureve të apartamenteve të tyre. Veç kësaj, iu shtua aq shumë kurioziteti për të ditur më shumë sa, bëri zakon të përgjonte si një biramel prapa dyerve. Kishte shpresë që, përpos dënesjeve, do të rrokte edhe ndonjë fjalë që mund të thuhej brenda mureve; dhe kësisoj, mund t’i jepej mundësia për të kuptuar shkakun.
Përpos atij vajtimi gruaje me dënesë që tashmë vinte nga apartamenti i çiftit Zubairi, atij iu bà se dëgjoi edhe zërin e pakët të të shoqit të saj, në fillim qortues, por që tek e mbramja, ndoshta prej dëshpërimit të thellë, erdh’ e ju shkith në grykë.
At’herë, dënesjet e gruas pushuan për pak kohë dhe pllakosi heshtja. Një heshtje që e brente kohën ngadalë si tenja dhe ndillte fatkeqsi; një fatkeqsi që e kurdiste fati i mbrapshtë, i cili, shtynte pa u ndjerë sekondat e një ore të ligë. Dhe atij i shtihej sikur nga çasti në çast, prej peshës së kësaj heshtje që fryhej e fryhej aty brenda si një brumë i ardhur, do të hepoheshin muret e do të kërcisnin dërrasat e dyshemesë. I pushtuar i gjithi nga kjo ndjesi, Fernando Martinez u bind me tamam që edhe heshtja mund të dëgjohej.
Kur Ahmet Malik Zubairi me të shoqen, erdhën për herë të parë në New York, ata u vendosën që të banonin në Staten Island, sepse ndodhej atje një kushëri i tij i afërt që thirrej Amir, ish zyrtar i lartë në guvernën Lahij të Jemenit.
Kushëriri Amir, i strehoi pa pagesë në një kthinë të vogël, gjysëm bodrum, pronë e tij; si dhe u gjeti punë në një kompani të madhe pastrimi.
Pas dy vjetësh, çifti Zubairi kish mbledhur aq para, sa të blinin lirë një shtëpi të vjetër, të cilën e mëkëmbën disi me shumë punë e fare pak shpenzime. Por e shitën shpejt, ngase u a shpifi kutërbimi i rëndë i plehërave të New York-ut që grumbulloheshin e bëheshin kodra rrethinave aty pranë, për t’u mbuluar pastaj me dhè.
Kur ky projekt përfundoi, në ato kodra u mbollën pemë, shkurre e barë, derisa terreni mori tjetër pamje: e mbuloi gjelbërimi dhe kutërbimi i rëndë i plehërave u zhduk.
Brenda katër vjetësh, çmimi i shtëpive në ishull u rrit dyfish; dhe çiftit Zubairi, gjysmën e parave që patën marrë nga shitja e shtëpisë, tashmë ia kishte grirë qiraja e apartamenti ku banonin, ndaj nuk mundën të blinin shtëpi tjetër.
Teksa kujdestari Martinez përgjonte me veshët pipëz pranë derës së huaj, u dëgjua të teshtinte dikush që po ngjiste shkallët, ndaj u largua me ngut dhe zuri vend pranë derës së apartamentit të tij. Aty, duke bërë kinse me gishtat që kërkonin çelësin, për të hapur, medemek, derën, i ra ajo pamja e njeriut të kapur gafil.
Pastaj, çastisi aty oficeri i policisë, Luka Smith, një mesoburrë i papërtueshëm ky, me shtatin prej atleti, por pak si allçak nga mendja. Për çdo herë, në vend që të merrte ashensorin, ai ngjiste e zbriste shkallët për të hyrë e dalë nga apartamenti i të dashurës së tij, çifutes Golda Nelson, që banonte në katin e gjashtë.
Pikërisht ato çaste, ndodhi që dënesjet brenda apartamentit të çiftit Zubairi u bënë më të thekshme.
Luka Smith ndaloi, u përshëndet me Fernandon, të cilin e njihte, dhe ktheu kokën nga vinin dënesjet. Si mbajti vesh një cop herë, deshi të dinte, çfarë po ndodhte brenda apartamentit të çiftit nga Jemeni.
-Nuk di çfarë t’ju them, – tha Fernando Martinez. – Ka kohë që kjo grua qan me dënesë brenda mureve të apartamentit të saj.
Tjetrit, iu zgjua ndjenja e detyrës, ndaj pyeti:
-Mos doni të thoni që brenda këtij apartamenti po ndodh një krim?!
-Jo! – tha kujdestari Martinez. – Nuk besoj që bëhet fjalë për ndonjë krim. Në këtë pallat, herë pas here, ndodh që banorët të qajnë me dënesë. Dhe e bëjnë vetëm nganjëherë, kur ndoshta, bien në shestime për halle që ne s’i dimë. Jashtë, nuk i kam parë e dëgjuar kurrë të dënesin.
-Nuk ju kuptoj, – tha oficeri i policisë.
-Po, – tha kujdestari Martinez. – Duket sikur, dalja jashtë nga apartamenti ku banojnë, për ata është si të futeshin në skenë. Para se të dalin, mua mendja më thotë që ata, zhvishen nga dhimbjet që u duhet t’i fshehin dhe veshin petkun e rremë plot lajle e lule të jetës, medemek, pa andrralla. Ne i shikojmë të dalin, por në fakt, ata hyjnë. Hyjnë siç hyjnë aktorët në një skenë teatri, secili i njësuar me maskën e vet. Veçse, kjo skenë, kuptohet që është shumë e madhe. Ajo është vetë bota me njerëzit, rrugët, parqet, dyqanet, trenat, zyrat…
Oficeri i policisë, Luka Smith, si të deshte t’i thoshte që nuk kish kohë të dëgjonte hamendje e thurje mendimesh aq të komplikuara për të, i hodhi një sy orës që mbante në dorë. Pastaj, që t’ia bënte më të qartë, foli e tha:
-Këto që po thotë zotnia juaj, mund të vlejnë vetëm për të shkruar libra. Unë, o byrazer, dua të di shkakun përse dënesin?!
-Përveç tyre, askush nuk mund ta dijë shkakun përse dënesin, – tha kujdestari Martinez, – Siç e thashë një herë, ndoshta janë dënesje nga dhimbje që ata duhet t’i fshehin.
Ato çaste, u dëgjua sërish ai zëri prej burri me tone kërcënimi e këshillimi njëherësh që erdh’ e u mbyt nga një rropame tenxheresh, pjatash e lugësh që u duk sikur u vithisën e ranë në dysheme.
Menjëherë pas kësaj rropame, oficeri i policisë ngriti dorën e mbledhur grusht dhe u mat të trokiste.
-Mos trokisni! – i tha kujdestari Martinez. Por ai i dha derës katër goditje rresht. Saora, brenda apartamentit pllakosi në çast heshtja. Ishte e njëjta heshtje që pati pllakosur më parë; e që dukej sikur e brente kohën ngadalë si tenja dhe ndillte fatkeqësi. Një heshtje që dëgjohej.
Përfaqësuesi i ligjit trokiti sërish, kësaj here më fort.
Që nga brenda u dëgjuan hapa që afroheshin për çdo herë më shumë, derisa brava kërciti dhe dera u hap.
Para tij u shfaq zonja e shtëpisë, Rima, e cila, vazhdonte të fshinte duart e lagura me një peshqir të vogël kuzhine. Prapa saj, qëndronte në këmbë mu si një gardian i shoqi, Ahmet Malik Zubairi.
-Urdhëroni! – tha gruaja, teksa ngriti kokën dhe i nguli policit një vështrim dyshues, prapa syzeve prej kafkulli. – Si mund t’ju ndihmojmë?
Oficerit Luka Smith i ra në fytyrë çeherja e njeriut të zënë ngushtë.
-Dikush na informoi që brenda apartamentit tuaj po ndodh një konflikt, – gënjeu ai.
-Konflikt?! – bëri habi gruaja që thirrej Rima, – Asnjë konflikt nuk po ndodh këtu, zoti oficer!
-Duhet të keni ngatërruar adresë! – foli i shoqi që vazhdonte të qëndronte prapa saj pa lëvizur, si një statujë.
Mënyra si e tha, përcolli te mbrojtësi i rendit publik një shprehje habije me sens tallje. Qe njësoj sikur t’i thoshte: “Ju policët, kështu e keni: niseni për të shkuar në një adresë, le të themi, në Queens, dhe përfundoni në Long Island”!
-Por unë, një minut më parë, dëgjova të qara me dënesë?! – këmbënguli polici Luka. – Dhe ato vinin që nga brenda apartamentit tuaj!
-Seriozisht e keni?! – bëri habi gruaja, – Sepse, askush nuk po qante brenda apartamentit tonë!
-Ju kanë bërë veshët! – ia pat sërish i zoti i shtëpisë, kësaj here disi nervoz. Dhe si të mos ia vlente t’i jepte vëmendje kësaj skene, sa qesharake, aq edhe bezdisëse, ktheu shpinën dhe humbi korridorit nga e djathta.
-Ne rregull, at’herë! – tha teksa zbrapsej disi i zënë ngushtë përfaqësuesi i ligjit.
Gruaja që thirrej Rima, rrëzoi vështrimin e syve të saj në dysheme dhe nisi të mbyllte derën, ngadalë e gjithë kujdes, ashtu siç do të bënte një e verbër.
Kur dera e apartamentit të çiftit Zubairi qe mbyllur, kujdestari Martinez, u kthye nga polici e i tha:
-Nuk duhej të trokisnit në derë, zoti oficer! Sepse, siç e thashë, mund të jenë dënesje nga dhimbje që atyre u duhet t’i fshehin.
-Unë bëra, thjeshtë, detyrën, – u justifikua qejfprishur oficeri i policisë.
Dhe nisi të ngjiste shkallët.
Botuar për herë të parë në antilogjinë “Pena e Shkodrës”.
27 Mars 2025
