- Feniksi
Feniksi – Këshilla të thjeshta për ata që merren me arte e letërsi
nga Robert Martiko
Shpesh herë përmendet, sidomos në poezi, zogu i famshëm mitologjik, i quajtur Feniks. Sipas traditave të qytetërimeve arkaike lindore, përfshirë grekët e lashtë, zogu në fjalë, lind nga hiri i vetvetes në mënyrë magjike. Mistike. Matanë këtij detaji, ka një sekret të vogël, që hap një problem me rëndësi gjigante. Në pamje të parë kjo temë e lindjes magjike, duket si një diçka pa rëndësi. Por duke marrë parasysh se shoqëri të tëra besojnë në magjinë e gjërave, ky fakt nuk është pa pasoja. Pasi besohet se jeta e njeriut mund të ndryshojë nga një mrekulli e papritur, nga një fuqi e mistershme, e cila ka në dorë të ardhmen e Njeriut. Konkretisht në Shqipëri besohet në një ndihmë të jashtme, nga politikanët që kanë mendjen vetëm për t’u pasuruar, jo nga mendimi i brendshëm intelektual ndriçues, me mision për të marrë situatën në dorë. Filozofët më të mëdhenj të botës, në Perëndim, me këto lloj mentalitetesh të ngrira, me natyrë mistike, u morën në veprat e tyre.
I thanë Njeriut se me përpjekjet e tyre gjigante, jo nga Asgjëja Mistike, mund të bëhen krijues, njësoj si Zoti, jo mëkatarë e gjynahqarë deri në vdekje. Prandaj shoqëritë evropiane shpëtuan nga Mesjeta e Vetvetes. Në sa më sipër shkruaj, nuk iu drejtohem studiuesve me tituj të lartë, lidhur me këtë temë jetike për shoqërinë, që e shpëton nga kaosi dhe tragjedia e përjetshme. Botën e tyre të mbyllur, Pa asnjë studim, të vetëm, për gjërat e thella që ndryshojnë njeriun, por që thjesht përshkruajnë gjëra të natyrës empirike, me mburrje shkatërruese për shoqërinë, nuk mund ta hapë dot as artileria e rëndë e Napoleon Bonapartit.
.