“Gurë Kundërerës” – (Sassi Controvento) 1995 – 2010
“Gurë Kundërerës” (Sassi Controvento) është përmbledhja e dytë poetike e poetit Gëzim Hajdari, mbas përmbledhjes së parë poetike “Hije Qeni” (Ombra di Cane). Ajo u botua fillimisht nga “Laboratorio delle Arti” e Milanos në Itali në vitin 1995, gjithnji në dy gjuhë (italisht dhe shqip), siç është e botuar pothuaj e gjithë vepra e tij, dhe së dyti nga Shtëpia Botuese “Besa” në vitin 2010.
Gëzim Hajdari, edhe në kët libër të fillimeve të veta në ezil, trajton fatin e emigrantit, i cili jeton midis dheut të ikjes dhe tokës së mbrritjes, midis nji deti të ashpër dhe nji qielli cinik, përmes trazimesh dhe imazhesh të shumta që krijojnë atmosferën e tendosur të nji lufte të brendshme shpirtërore, e cila pak nga pak shëndrrohet në gurë të hedhur kundra erës, pra kundra fatit tragjik të nji populli, i cili duket sikur e sheh shpëtimin e vet si dikur në ikjet biblike. “Gurë Kundërerws” është nji klithmë në ikje… nji dhimbje në boshllëk… ku ndjehet humbja e përmasave shpirtërore dhe kërkimi i njerzores në realitetet e dhimbshme të mbrritjes…
Libri nis me nji pyetje: “A ekzistojnë të tjera mundësi? dhe mbyllet me nji përgjigje dëshpëruese: “Asnjë tjetër gjest s’është i mundshëm…” dhe brenda kësaj pyetje- përgjigje ngjizet edhe gjithë ankthi ekzistencial i këtij vëllimi të hershëm poetik të Gëzim Hajdarit.
Radiandradi.com në vazhdimësi do të paraqesë pjesë të shkëputura nga krejt vepra e botuar e poetit Gëzim Hajdari, shoqëruar me shënimet përkatëse për nji nga penat më të vlerësuara nga lexuesit dhe kritika europiane… dhe të dyllosura me heshtje dhe shpërfillje nga institucionet e kulturës shqiptare…
Jozef Radi, 28 prill 2015
Poezi nga Libri “Gurë Kunderërës”
i poetit Gëzim Hajdari (2010)
***
Në hamulloren
plot gjëmba të zinj
thërras fëmijërinë tënde.
Nga kodra në kodër,
porsi Hija të zonë,
të kërkoj.
Hesht hiri i ditëve të shkuara,
zjarret e shuara buzë liqejve.
Kush ta ka vjedhur fëmijërinë?
***
Gurë brenda gurëve
kundër gurëve.
Mendime në shi,
ëndërr në sfilitje mundimesh.
Vdes në gjakun tim,
rilind në gjuhën tënde.
Ferri im,
parajsë e statujave.
***
Tok me errësirën,
do të mbrrijnë rrufetë dhe mallkimet
të gurëve.
Zogj dhe klithma përdëllyese popullojnë
ishujt kolonialë.
***
Humbim mjegullës
si kurmet honit të Kohës.
Qielli mbyllet me gurë,
nuk është dielli ai që vezullon
po statujat e mermerta dhe pasqyrat.
Ata që ikin nëpër borë
flasin për zjarrin,
e papritmas vërejnë
se varret janë bosh
pa kocka dhe emra.
Prapa drurëve dhe statujave
ngjiten hije gjaku,
imazhe pluhuri.
Dikush me padurim
pyet për vendqëndrimin e ardhshëm.
***
Kishim ëndërruar një vendqëndrim krejt ndryshe,
përtej qyteteve të vjetër
e kurrëmikpritëse.
Digjen ende porsi shpirtra
buzët e kuqe që s’i njohëm.
***
Nisemi natën,
duke harruar se jemi të verbër,
për të mbërritur tek një territor i zhveshur
për të cilin ka nevojë zëri ynë.
Shkojmë tek deti për të folur
e të qëllojmë me gurë kundra erës.
Zëra të panjohur
thërrasin deri natën vonë
majëkodrës së errët,
fytyra të mbyllura mes gurëve të ftohtë
i luten kosmosit.
Çdo gjë përshkon horizontin e hollë e të dridhshëm
që merr flakë.
***
Ditët tona
magjepsur nga shtjellat ndjellakeqse
mahnitur nga maska e qiejve,
udhëhequr prej orakujsh të rremë.
***
Në pluhur, dënuar me heshtje dhe harrim,
prehet kujtesa jonë
errësuar prej Kohës:
arenë me hapa të përgjakur,
rrethuar me erëra marramendëse
që sjellin jehona te ndaluara
nga vendqendrimet e lashta të fisit,
jetuar kaherë buzë greminash.