At Gjergj Fishta
(23 tetor 1871 – 30 dhjetor 1940)
Më 30 dhjetor 1940, ndërroi jetë shqiptari i madh At Gjergj Fishta.
Përveç faktit se, siç ka thënë albanologu Robert Elsie, Fishta ishte figura më e madhe dhe më me influencë e letërsisë shqiptare në gjysmën e parë të shekullit të kaluar, burri i zgjuar e fisnik i Zadrimës, i cili na la perla si “Lahuta e Malsisë”, mbeti i përkushtuar edhe ndaj kauzës së përhapjes së dijes për të mposhtur obskurantizmin e kohës. Ishin ai zell, dije e pasion që e çuan Fishtën në krye të Komisionit të Alfabetit, në Manastir, në vitin 1908.
Për këto arsye, humbja e Fishtës ishte një traumë kombëtare në atë vit të zymtë kur Shqipëria ishte e pushtuar nga Italia fashiste.
Në varrimin e tij morën pjesë personalitete të Shkodrës dhe gjithë Shqipërisë. At Gjergj Fishta u varros me nderime të mëdha më 31 dhjetor të vitit 1940. Shkodrani tjetër i madh, Hafiz Ali Kraja, ishte ndër personalitet e larta që mori pjesë në atë ceremoni mortore dhe mbajti edhe eulogjinë e rastit për mikun e tij të çmuar, At Gjergj Fishtën. Fjalimi i tij në ceremoninë e varrimit të klerikut të shquar, At Gjergj Fishta, është një ndër fjalimet më mbresëlënëse të mbajtura në raste të tilla.
Eulogjia ishte provë shtesë e bashkëjetesës fetare në Shqipëri, siç e kishte thënë edhe vetë Fishta: “Vërtet ne kemi Bajram e Pashkë, por shqiptarinë e kemi bashkë.”
Këto ishin fjalët e zemrës së Hafiz Ali Krajës:
“Poet kombëtar, Patër Gjergj!
Kur nji orator, tue dasht me folë mbi veprat tueja, rrin shtang, hutohet, pse janë shumë, janë të mëdhaja edhe të madhnueshme, aq sa asht e vështirë me caktue se për të cilën duhet të flitet…
Shkrimtarët e ardhshëm të historisë shqiptare jetën politike tanden do ta gjykojnë në bazë të “Lahutës së Malcisë”, kryevepra jote monumentale.
Të jesh i bindun, o Poet i Madh se shqyptari me “Lahutën e Malcisë” ka për të qenë gjithmonë kryenaltë siç janë helenët me Iliadën e persjanët me Shahnamen, mbasi Ti, me atë vepër të naltë i ke njoftue botës së qytetnueme psihikën e karakteristikat ma të ndieshmet e popullit shqiptar…
Me ty, Patër Gjergj, kombi shqyptar mburret, naltësohet edhe madhënohet para popujve të tjerë, prandaj sot krejt populli shqiptar të përulet, djelmnia intelektuale vajton humbjen Tande e me lot ndër faqe të përcjell me mallënjim e dhimbje në jetën e pasosme…”
.