Ja pse u dekorue Shyqyri Qoku
41 vjet që e ka shkye për gjymtyrësh…
nga Fritz Radovani
Në 70 vjetorin e permbytjes së Shqipnisë…
(17 Prill 1935 – 10 Shkurt 1974)
Edhe kjo vepër kriminale ka ngja në burgjet e Enver Hoxhës në Shkodër!
Me kenë se Don Mikel Beltoja ishte klerik Katolik Shqiptar, Kuvendi Popullor i Shqipnisë nuk e sheh t’arsyeshme me diskutue dekoratat e diktatorëve terroristë. Krimet e komunizmit… mund të diskutohen kur “Shqipnia të hyjë në Europë”, po Gjenocidi që asht ushtrue kundër Klerit Katolik Shqiptar jo! Né pikrisht për ato tmerre jemi pranue edhe në “Konferencën Islamike” me 2 Dhjetor 1992. Me çka mburrej Ramiz Alia?
Don Mikel Beltoja ka lé në fshatin Beltojë të Shkodrës, me daten 17 Prill 1935, nga Prindët Gjergj e Prenda Beltoja. Nën kujdesin e Imzot Ernesto Çobës, u përgatit me u ba meshtar në filozofi dhe teologji. U shugurue me datën 8 dhjetor 1961, në Shkodër.
Ishte famullitar në Dajç të Bregut të Bunës, e ma vonë në Barbullush.
U arrestue me daten 19 Prill 1973, pranë familjes së vet në Beltojë. U dënue 7 vjet në gjykatën e Shkodrës me 6 Gusht 1973, dhe u ridënue “me vdekje” me 4 Shtator 1973.
Veprimi i tij fetar mbas mbylljes së Kishave, trimnia në predikimin e Ungjillit, lufta kundër ateizmit dhe komunizmit enverian, e rreshtojnë me Martirët e Atdheut.
***
Për kohën që ishte i dënuem me vdekje, flet kjo letër e bashkvujtëses zonja Laura Keçi: “Isha 16 vjeç kur u arrestova dhe shprehja e parë që ndigjova porsa më futën në hetuesi ishte: Ç’ti bësh, po të ishte pak më e madhe në moshë do ta pushkatoja pamëshirë me priftin që sonte… dhe, më futën në një birucë aty afër tij.
Dua të tregoj si e torturonin njeriun e Zotit: Komandanti Basri Temja nga Lushnja i sillte gjellën Don Mikelit, që ishte i lidhun kambësh e duersh me zixhirë në birucën e tij, ku priste vendimin e Tiranës për pushkatim. Gjella si duket ishte shumë e ngrohtë, mbasi nga djegia e sajë ndigjohej virrma e Priftit që nuk mund të kapërdihej. Kur mbyllte gojën dëgjohej krizma e tasit të aluminit që rrokullisej nëpër çimento mbasi ia hidhte fëtyrës “supën” përvluese. Kjo ishte një torturë që përsëritej gati çdo ditë ose edhe dy herë në ditë. Një polic i birucave me emnin Shefik, vinte me çizmet e tija të randa, hapte birucën e Don Mikelit, veç, kur ndigjohej krizma e kockave të kupave të gjunjëve nga shqelmat që i binte të shkretit prift. Goditjet ishin aq të forta sa që, betohem, se kam ndigjue me veshët e mij kockat e Don Mikelit tue u thye…
Nji ditë, personaliteti dhe vendosmënia e Tij e friksoi antikatolikun Shyqyri Qoku, i cili shfreu dufin e tij patologjik prej sadisti tue e torturue aq shumë fizikisht Don Mikelin, sa, kur më mori mue fill mbas tij në zyrën e hetuesisë, u tmerrova dhe gati nxora zorrë e mushkni nga goja, kur pashë një bluzë të bardhë me të cilën na mbështillnin gjatë torturës, të lame me gjakun e pastër të Martirit dhe me njolla ngjyrë jeshile të bame nga vjelljet, prej shqelmave të tyne…
E mbajta vedin, u kapërdiva dy-tre herë për mos me kënaqë xhelatin e përbashkët të tonin e komandantin që ishte me të. Kur i pashë fëtyrat e tyne të zverdhuna si fëtyra të vdekuni që zbulonte ndërgjegjen e tyne të randueme me krime e, që shpesh edhe i kalonte në bisha të pavetëdijshme, m’u duk sikur po analizonin pafajsinë e Don Mikelit dhe peshën e randë të “fajeve” të mija, që nuk isha aspak ma shumë se 16 vjeçe… mora zemër nga qëndrimi i mpimë i këtyne dy kafshëve të tërbueme e, u thashë: Shihni vehten në pasqyrë!… Shihni si jeni ba!… Moralisht jeni të dy të mposhtun nga Don Mikeli, ju jeni si të vdekun para Tij, Ai ka fitue mbi ju edhe pse fizikisht ndoshta, Ai asht i shkatrruem, ju jeni të shpartalluem në ndërgjegjen tuej mbasi nuk dini se për çka e torturoni. Kjo asht dëshmia ma e kjartë e fitorës së Jezu Krishtit përmes dishepullit të Tij Don Mikelit, i cili, ju ban ju, me pa me sy praninë e Jezusit në tokë, kenjën e fuqisë së Zotit këtu, që na jep né forcë për me përballue torturat tueja…
Përgjegja e tyne kje vetëm kjo: Prandej asht tue ju ndihmue…
Kur pashë gjunjëzimin e tyne mora edhe njëherë zemër dhe ju thashë: Pse, ndihmë e vogël ju duket ju lutja e Tij, ju e torturoni dhe Ai lutet për shpirtin tuej të kacafytun me djallin… Pse, a ndihmë e vogël ju duket ju që unë nji vajzë e re nuk frigohem aspak para jush?… Hë… pse nuk keni forcë me na mposhtë? Ku asht forca e atij kryexhelatit tuej? Veç, një virrëm qeni ndigjova: Dil jashtë… jashtë!… Aq shumë ishte torollosë sa kishte harrue se unë nuk kisha si me lëvizë, se isha e lidhun për karrigë. Kur u kujtue komandanti më zgjidhi, urdhnoi policin që ishte mbas dere me më çue në birucë. U shtrina përtokë si zakonisht, por e kënaqun… fjeta pak…
Mbas pak kohe më doli gjumi nga zani i fuqishëm i Predikonjësit të Ungjillit. Don Mikeli ishte zgjue para meje dhe po bante lutjen e përditëshme për shpëtimin e shpirtit të torturuesve të Tij: Mos torturoni vëllaun tuej… Jam tue u lutë për shpëtimin tuej edhe pse ju më torturoni mue, kërkoni falje Jezusit, se Ai asht aq i mëshirëshëm sa ka me i falë gjynahet tueja… Mos kini turp me ju drejtue Nanës së Tij, Virgjinës Mari, Ajo asht Nana e gjithë njerëzimit, asht edhe Nana e juej… Pendohuni!.. Tregoni edhe Hoxhës e Shehut, se edhe ata që nuk kanë lanë gja pa ba mbi kristjanët dhe besimtarët e Zotit, edhe ata kanë dyert e hapuna tek Zemra e Nanës Mari, tregoni se ndëshkimi i Zotit asht aq i madh për krimet që kanë ba sa fundi i shekujve nuk ka me i shpëtue… Tregoni atyne që me krimet që kanë ba kanë shkretnue familjet Shqiptare dhe kanë vorfnue edhe kombin tonë… Hiqni dorë nga vrasjet e djelmëve, vëllazënve tuej, mos veshni zi nanat, motrat e gratë Shqiptare që tash sa vjet nuk i kanë hjekë rrobat e zisë… I thoni damave të tyne mos u kënaqni me vrasjet e gjakun e bijve e bijave të Shqipnisë! Keni harrue se jeni tue vra Shqiptarë! Shkatrruet Atdheun!
Ndigjova se u hap biruca numur 3, ku ishin dy persona për çeshtje ordinere dhe u futën në birucën ku ishte tue predikue Don Mikeli. Filluan me i ra me shqelma mbasi torturat që i banin ata Priftit, ishin mjet lehtësues për vuejtjen e tyne. Shpesh ata i çonin në dhomën e Tij për me e zgjue nga dremitja e agonia e vuejtjes së vazhdueshme.
Erdhi nji kohë që zani i Tij ndigjohej ma rrallë, filluen me i ba gjylpana për me e vue në gjumë. Tashti e kuptoj se i banin gjylpana se, kur fillonte me i ikë efekti, ndigjoheshin gjamët e dhimbjeve e si nëpër gjumë fliste: Ah, moj nanë… nuk kam kockë të pathyeme… Ah, sa janë kah më dhambin eshtnat!
Ai vuante pandërpremje e bashkë me Té edhe unë, që ndigjojshe me veshë dhe, shpesh, nga nji vrimë e vogël e derës e shihja tue e marrë rrëshqanë për me e çue në tortura, ose tue e kthye nga zyrat e tmerrshme të hetuesisë ku, vuejtjet ishin ma të mëdha se ata të fundit të ferrit. Asnjiherë nuk e pashë at njeri tue u kthye me kambët e veta në birucë… por gjithmonë zharg…
Mbas pak ditësh, nuk mora vesh sesi isha zhytë në nji gjumë deke. Po shihja andrra të llahtarshme, vuejtje, tortura, gjak, nji tmerr i vërtetë më kishte pushtue, u dridhesha si thupra në ujë nga frika, nji frikë që nuk e kuptoja nga vjen.
Isha mbushë me vajë, vajë frike apo dëshprimi nuk e kuptoja, nji tmerr i vërtetë… isha e lame në djersë… Disi u skapullova kur pashë se jam në birucë por, si duket, ndër andrra kisha lëshue ndonji thirrje, veç kur pashë sportelin e hapun të derës prej ku shihej fytyra e kriminelit Alush Bakalli, që me gisht vertikal para gojës lëshoi nji shshsh…t!!, shenjë me të cilin urdhnonte heshtje… Nji lëvizje rojesh jo e zakonshme në at orë. Nuk dija çka ka ndodhë… Edhe zhurma që më zgjoj ndryshonte, mujta me dallue zanin e katilit Shyqyri Qoku, që i vërriste Don Mikelit: Pusho… pusho, po të tham… Kët herë dallohej se nuk ishte vetëm. Në atë lamsh mendimesh përzi me zhurmën e vargojve ndigjova zanin e Don Mikelit, e zemra m’u mbush me vajë.
Ishte mjedis kafshëve të egra që donin ta shkynin, e thërriste: “O Jezu Krisht! Zoti em, më jep forcën e fundit, o Shenjtja Mari, Nana e eme e përjetëshme për të fundit herë po të kërkoj, fali vëllaznit e mij, kij mëshirë për ta se nuk dinë shka bajnë! Fali o Krisht! O Zot ndihmoje Shqipninë me shpëtue nga këta kriminelë komunistë. Zoja e Bekueme, Nana e Krishtit dhe e gjithë Botës, lutju Birit tand Zotit tonë Jezu Krishtit, që të më pranojnë në Mbretninë Qiellore, në duert Tueja të Bekueme ardhët Shpirti em!… Rrnoftë Shqipnia, Rrnoftë Krishti!”
Zani i Tij sa vinte e fikej derisa nuk u ndigjue ma… U mbyllën edhe shulat e dyerve… edhe drynat. Isha me sy nga dritaria tue vështrue nëse ndigjohet prap zani i Tij por, kuptova ma vonë se isha ngritë kot për nji kohë të gjatë, derisa, u kujtova se iku!
Ai iku në Mbretni të Qiellës…
Jam kenë interesue se çka u ba me Don Mikelin, mbasi e morën at natë, nga nji roje që ndryshonte pak nga të tjerët me emnin N. Ai më pat tregue se janë nisë për Tiranë dhe rrugës i kanë ba një inxheksion dhe ka vdekë. E kanë çue të vdekun në Ministrinë e Mbrendshme dhe prej aty e kanë futë në një kasetë frigoriferike me nr. 7 (shtatë). Mendonte se Ai asht coptue nga mjekët e besueshëm qeveritarë për studim, nga studentët e fakultetit të mjeksisë së Universitetit të Tiranës.
Atëherë, dhe sot, që ka kalue një çerek shekulli nga kjo ngjarje, i drejtoja dy pyetje vehtes për këtë njeri që torturohej aq mizorisht nga kriminelët komunistë: 1.Pse e torturonin ndryshej nga të tjerët dhe, 2.Ku i merrte forcat Don Mikeli për me përballue ato tmerre vuejtjesh? – Gjithmonë e njajta përgjegje: E para, vetëm pse ishte Prift Katolik dhe e dyta, Ai fliste me Jezu Krishtin çdo çast që goditej nga kriminelët… Vetëm Ai e forconte Até dhe mue… Gjithmonë kam besue se Don Mikeli asht Shenjt i pashpallun në Mbretninë e Qiellit! Ai asht i përjetshëm në kujtimet dhe lutjet e mija!
Shkodër, 15 shtator 2000
Bashkëvuejtësja e Tij, Laura Keçi d.v.”
Nga shkrimi i z. Gjergj Kola, në librin “Martirizimi i Kishës Katolike Shqiptare”, kam shkëputë pak rreshta për me plotësue portretin e Martirit Don Mikel Beltoja, i cili asht arrestue pse ka thanë: “Dashnia e Zotit asht e përjetëshme, drejtësia e njerëzve asht e përkohëshme… Bashkë me bukën e përditëshme duhet t’i jepni fëmijëve edhe virtytin. Atdheu forcohet nga virtyti i bijve tuej. Devotshmënia ndaj Zotit asht devotshmëni ndaj Kombit.” Kjo ishte “agjitacioni e propaganda”, për të cilat dënohej Don Mikeli…”
Nga një dëshmi e nji personi që asht kenë i pranishëm kur asht nxjerrë nga dega e mbrendshme e Shkodrës, kam veçue kët thanje: “Don Mikel Beltojen kur ka shkue terroristi Shyqyri Qoku me e marrë për me e pushkatue, e ka gjetë tue ba lutjen e fundit ndër gjunjë… Bashkë me kriminelët tjerë e kanë kapë dhe e kanë shkye për gjymtyrësh, ashtu të vdekun e kanë nisë për Tiranë. Ai ka dalë i shkymë nga Dega e Shkodrës… Atë ditë asht kenë data 10 Shkurt 1974.” (Dëshmi gojore nga NP, 1992)
Shpesh, pyes veten: “Cilit shekull i përkasin terroristët Enver Hoxha e pasuesit e tij barbarë, që vazhdojnë me kenë ‘heronj’, vetëm, pse vrrisnin e shkynin Klerikë Katolik Shqiptarë e Atdhetarë të nderuem?
Si mundet me u heshtë përballë këtij Gjenocidi?!”
Melbourne, 2015.