Ndahet nga jeta Ilir Hashorva
nga Mehmet Shtylla
Mbrëme në New York, ndahet nga jeta Ilir Ali Hashorva, prej sëmundjes së Covid-19,
një intelektual antikonformist, patriot, shkrimtar, një person fisnik
që gëzonte respektin në gjithë rrethin shoqëror e më gjerë.
Duke lënë pas të shoqen, Lindën dhe dy fëmijët Dritanin dhe Enin,
si edhe motrën e tij Dr. Hysnije Shtylla.
Desha të ndaj me ju miq, një material të shkurtër të jetës (përgatitur nga familja e tij)
dhe veprimtarisë së këtij Intelektuali Patriot, që edhe pse larg atdheut,
nuk u nda prej tij, me shumë artikuj që ai ka botuar prej vitesh në publicistikën kombëtare.
.
Kush ishte Ilir Ali Hashorva – biografi e shkurtër
Këto ditë u nda nga kjo jetë në moshën 79-vjeçare Prof. Dr. Ilir Hashorva, në New York të SHBA-ve, ku ai me familjen kishte emigruar në fillim të viteve 2000.
Iliri rridhte nga një familje gjirokastrite – intelektuale dhe patriote. Kjo familje ka nxjerrë personalitete, që me aksione dhe me penë patën shumë merita, por që për arsye të ndryshme, herë politike e herë të lidhura me interesa të ngushta, nuk u vlerësuan ashtu siç iu takonte. Xhaxhai i Ilirit, Veliu, do të mbahet mend si një nga pasrilindasit e fillimit të shek. XX në qytetin e Gjirokastrës. Në vitet 1920-24, Veliu botoi në Gjirokastër gazetën “Drita”, e cila njihet si një nga gazetat e para të shtypit të shkruar shqiptar. Në vitin 1920, Veliu mori pjesë në Luftën e Vlorës. Deri sa u largua për në Turqi, ai ishte një figurë e rëndësishme në ngjarjet historike dhe politike të viteve ’20 në vend. Babai i Ilirit, Aliu ka qenë një figurë e spikatur e arsimit shqiptar nga vitet ’30 deri në ato ’50 të shekullit të kaluar. Ai ka drejtuar Normalen e Elbasanit dhe Tekniken e Tiranës, dhe pas 1944-ës ishte profesor në Gjimnazin e Tiranës, ku u akuzua për formimin e grupit social-demokrat. I vlerësuar profesionalisht si Inspektor i Përgjithshëm i Ministrisë së Arsimit, Aliu gjatë vitit 1941 u caktua si Kreu i Misionit të Çeljes së Shkollave Shqipe në Kosovë. Gjatë këtij misioni Aliu spikati për formimin e tij intelektual dhe patriotik, duke kryer një pune të jashtëzakonshme, për hapjen e shkollave në gjuhën Shqipe, të cilat ishin një bazë mjaft e rëndësishme për arsimin e Shqiptarëve të atyre trevave amtare. Për bindjet e tij anti-moniste dhe për qëndrimin e tij gjithmonë të drejtë dhe të pakompromis, pas viteve ’50, profesor Aliu u diskriminua politikisht dhe e mbylli jetën duke punuar si punëtor krahu.
.
Iliri ka lindur më 1 Tetor 1941, në Tiranë. Pas përfundimit të Fakultetit të Inxhinierisë ai punoi në Pashaliman, në Tropojë dhe më pas në Institutin e Hidrometeorologjisë në Tiranë, si Shef i Laboratorit të këtij instituti. Duke qene mjaft i rregullt në jetë, vështirë të mendohej se jeta e Lilit, siç e quajnë në familje, do të ndërpritej kaq shpejt dhe në mënyrë të befasishme pas përballjes me Covid-19. Iliri ishte njeri shumë familjar, studioz, mjaft kërkues, njeri fisnik dhe i dashur. Gjatë viteve të fundit, me një pasion të pashoq ai arriti të shkruajë disa libra, për jetën dhe veprat e disa personaliteteve botërore si Gandhi, Mandela, Martin Luter King etj. Sa më shumë lexonte dhe shkruante, i frymëzuar edhe prej personazheve dhe karaktereve rreth të cilëve sillej puna e tij, aq më modest dhe i tërhequr bëhej, aq më me pasion fliste për veprat, vlerat dhe virtytet e njerëzve të mëdhenj si Ghandi apo Martin Luther Kingu – vlera, të cilat, sipas tij, duhej t’i kishin të gjithë njerëzit. E nëse nuk i kishin, duhej t’i mësonin.
Gjatë viteve të fundit ai pati një interes të jashtëzakonshëm për zgjerimin e formimit të tij kulturor, duke shkruar dhe botuar mjaft libra për figura të njohura botërore. Formimi i tij intelektual, pa dyshim i tejkalonte njohuritë teknike, për të cilat ishte shkolluar. Përveç botimeve monografike, Iliri u shqua si një penë e fuqishme edhe në fushën e gazetarisë, duke botuar mjaft shkrime me natyrë sociale dhe politike. Pas viteve ’90, ai përshëndeti me realizëm dhe përkushtim fillimet e Demokracisë në Shqipëri, duke pasur si çdo intelektual objeksionet dhe zhgënjimet e tij. Duke pasur një trashëgimi familjare demokratike dhe antikomuniste, në artikujt dhe mendimet e tij ai reflektonte gjithmonë qëndrimet e tij të djathta, kundër monizmit dhe diktaturës.
Në aspektin personal, Iliri ishte një burrë korrekt dhe i përgjegjshëm, një baba i respektuar. Ai ishte një njeri pa vese dhe gjithmonë besnik i të drejtës dhe i të vërtetës. Në rrethin farefisnor, për karakterin dhe edukatën, si edhe për formimin intelektual, Iliri ka qenë dhe do të mbetet një pikë referimi. Me shuarjen e Ilirit, familja dhe shoqëria kanë humbur modelin e një personi të cilësive të larta dhe të një intelektuali të gjithëformuar, për të cilët ka aq shumë nevojë shoqëria e sotme shqiptare.
Qofsh i nderuar kurdoherë me emrin tënd! U prefsh në paqe Lili ynë i dashur!
.
Ps. Më poshtë janë dy dokumente të paraqitura nga një qytetar i Rahovecit, lidhur me të atin e Ilir Hashorvës, nv hapjen e shkollave shqipe në Kosovë.
Ngushëllime për familjarët e z. Hashorva. Me këtë mbiemër me lidhin kujtime jo vetëm në sajë të librit të Ali Hashorvës “Bashkëluftëtarët e Skënderbeut” të cilin e kam lexuar kur kam qënë në klasë të 6-të të Shkollës, por edhe për një fakt tjetër. Në vitin 1941, në sajë të angazhimit personal të Ali Hashorvës, përveç vendbanimeve të tjera, është hapur Shkolla e Pare Shqipe në fshatin tim, në Drenovc të Rahovecit. Dëshmi është dhe ky dokument i asaj kohe që ruhet në Arkivin e Shtetit Shqiptar.
Respekt për këtë trung gjenealogjik dhe u prehtë në paqe, Iliri!
.