“Mes dy Kontinentesh…”
vëllimi i pestë poetik i Dalan Luzajt
Kush është Dalan Luzaj
Dalan Luzaj ka lindur në Vlorë me 3 gusht 1944 nga prindërit Isuf dhe Drita Luzaj. Origjina dhe aktiviteti politik i babait si antikomunist e bën jetën e tij familjare aq të vështirë sa s’i afron besimit.
Filloren e mbaron në Ujin e Ftohtë, në shkollën “Zenel Murro”, vazhdon shtatvjeçaren po në Ujin e Ftohtë, në konviktin e shtetit, si nxënës u jashtëm.
Me shumë përpjekje regjistrohet në shkollën Pedagogjike “Jani Minga” në Vlorë, sërish si nxënës i jashtëm.
Punon fillimisht katër vite mësonjës në fshatrat e Tepelenës, dhe pas shërbimit ushtarak në N. B. U. Internohet familjarisht për 22 vite në fshatin Sherishtë.
Me rënien e komunizmit, vendoset në Sh.B të Amerikës, në Çikago.
Gurgullimën e poezisë e ndjen që herët, pa e ditur se ç’ishte. “Më pëlqente poezia, e shpesh kur shkoja me gjyshen mik, recitoja Naimin që e kisha dhe e kam aq për zemër. Kur ata kënaqeshin, unë si fëmijë rritesha sa një mal. S’e dija që kjo gurgullimë ishte një pjesëz e vogël e talentit poetik që po rritej bashkë me mua…”
Boton për herë të parë në revistën “Nëntori” Nr -11 të vitit 1963, në këndin “Zëra të Rinj” së bashku me dy shokë të tij Hiqmet Meçaj e Xhevahir Spahiu. Por ky gëzim iu ndërpre shpejt.
“Në internim, mes atij ferri tokësor, as që bëhej fjalë për poezi. Tre librat e parë i botova nën redaktimin e Xhevahir Spahiut, me të cilin ngelëm miq si dikur në Pedagogjike. I katërti dhe i pesti ishin jashtë mundësive të tij shëndetsore…
S’ka prind që ta gjykojë fëmijën para turmës, në vazhdim të këtij ligji të pashkruar ju sjell për gjykim librin poetik. “Mes dy Kontinentesh…”.
Tri pezi nga libri “Mes dy Kontinentesh…”
Kosova
Po ecën me këmbët e tua Kosovë.
Njëqind vjete gjymtyrët mpirë.
Gjaku i ndarë qarkullimin filloi,
Shqipëria jashtë, Shqipëria s’ndihet mirë.
Çelur bozhuret, mbi varret pa emër.
Nënat, monument i pavdekësisë.
Ju shterr gjaku, gjoksit vetëm zemër,
Zemrën Kosovës, gjakun borxh lirisë.
Vrejtur Kaçaniku, Isa bën apel.
Armët në muze, brezit një allti.
Në histori, arma hyn dhe del,
Kthehet nga lufta, në brez vjen dhe rri.
S’largon Adem Jashari, legjendë, jo përrallë.
S’e thinji koha, s’e plak historia.
E brishte liria, me vdekjen ballë për ballë.
Vyshken brezat, por jo liria!
fq.126
Dedikim
Të ndiej kur shpërthen në vetvete.
Kaq peshë, brenda si e mban?
Asnjëherë trup dhe shpirt nuk fjete,
Lule, shqetësime, llohë në tramundanë.
Mes detit ndodhet çdo njeri.
Ka dallgë, furtunë, s’është e lehtë.
Por deti ka edhe qetësi.
Paq, s’ka patur dhe s’do të ketë.
Nëse vjen pak dritë, që na ngroh,
Mos e ul perden, errësira është faj.
Dorë e zgjatur është urë, ndaj dërgo,
Një copë diell, që shpirtit tënd i ngjan.
Patëm fat, dy shekuj si askush,
Prej të dyve, gjer në palcë zhgënjyer.
Nga rreshjet lumi prerë, u mbush.
Gati shpirti është për t’na i shqyer.
Për Njeriun
Ka ngricë jashtë, edhe në shpirt.
Të shkrijë, do kohë, jo një pranverë.
Mbi çdo errësirë ku bie dritë,
S’pranohet shpejt asnjeherë.
Do të dhuroj një lule fjale,
E vetmja, s’vyshket asnjë stinë.
Mirëmëngjesin, si gonxhe fale,
Ç’dorë do çeli rradhë do vijë.
U dashka vjeshta për të rënë
Ashtu si prilli për t’u rritur.
Çdo ditë pa ardhur, s’të kam lënë,
Herë unë, hereë zemra ka trokitur.
I thyen largësitë veç rrahje e zemrës
Pas thyerjes qasen, bëhen një.
Vyrtyt është shpirti i femrës,
Malli si shpend, bën krahë veç për Atë.
Errësirë e gjatë, pëlqen pak
Pesqind vjet në errësirë.
Afroma kandilin se jemi larg.
Të shoh lirinë, se s’jam i lirë.
fq.171