Mit’hat Mustafa Aranitasi (1912-1992)
Biografi e shkurtë
Mit’hat Aranitasi, ishte jurist, publicist, pionier i prozës së shkurtë shqiptare në dialekt, një nga përfaqësuesit e brezit të intelektualëve të kohës, me prirje perëndimore.
Datëlindja – 15.03.1912 (në çertifikatë korrik 1911, për shkak të kalendarit që përdorej në kohën e regjistrimit), i biri i Mustafait dhe i Naxhijes, i lindur efektivisht në Selanik, për shkak të detyrës së babait ushtarak (vendlindja në çertifikatë Mallakastër, Manastir, etj). Familja e babait – mallakastriot, nga Aranitasi i Mallakastrës.
I ati i tij, Mustafai ishte ushtarak i lartë, me gradën kolonel, në vitet 1923-’24 – Ministër Lufte, më pas, deri më 1927, Kryetar i Gjyqit të Përhershëm Ushtarak.
Mit’hati Araniti, shkollën fillore e kreu në Austri (Freistadt) dhe Korfuz (shkollë italiane), të mesmen në Itali (Pisa, Monte Mario – Romë) ndërsa arsimin e lartë në degën juridik në Zagreb, Kroaci.
Ka ushtruar profesionin e gjykatësit të Paqes në Gjirokastër, Elbasan, Prizren (2 herë) dhe Durrës. Për një dhjetëvjeçar (1934-1944) – publicist dhe autor i njohur në shtypin satirik të kohës, i njohur me disa pseudonime artistike si: (Rrém Vogli, Jago Blini, Ja që Hë, Sufi Asmon Sufes). Qe pionier i letërsisë dialektale shqiptare. Në momentin e arrestimit ishte Shef Personeli i Ministrisë së Drejtësisë. U arrestua nga banditë komunistë me 21.11.1944 (Akuza: si figurë e Ballit Kombëtar dhe për mbrojtjen e tezës së Shqipërisë etnike në Mbledhjen e Mukjes, ku mori pjesë).
Kreu rreth 1 vit burg në Burrel, më pas në Burgun e Artizanatit, Tiranë, dhoma e përkthyesve, bashkë me Mirash Ivanajn, Lazër Radin, Mihal Sherkon, etj.
Doli nga burgu në prill 1954. Po atë ditë niset në internim, me vendimin nr. 1 të Komisionit të Internim-Dëbimeve.
Vuajti internimin nga prill 1954 deri në 1960, në 5-6 kampe si në Kuç të Kurveleshit, Shtyllas e Radostimë – në Fier, si dhe Gradishtë, Çermë e Dushk, – në Lushnje). U martuar më 1958 në internim me znj.Agime Pipa (Araniti), ish e burgosur politike (1946- 1950) në burgjet e Shkodrës.
Më pas vuajti dëbimin nga 1960 deri në vdekje (29.11.1992) në Çermë e Dushk të Lushnjes. Gjatë gjithë periudhës së internimit dhe dëbimit punoi në bujqësi. Si shumë të internuar të tjerë, banesa e familjes ishte një barakë.
.
U nda nga jeta më 29.11.1992, në Tiranë pranë familjes së vajzës së vetme, pa arritur t’i shpërngulet gjendja civile nga vendet e dënimit. Për punën dhe veprimtarinë e tij patriotike e kulturore është dekoruar me titujt më të lartë “mbas vdekjes”.
Veprimtaria intelektuale pas dënimit
Për mbi 9 vjet, tek Burgu i Tiranës, ka përkthyer (me të tjerët) gjithë legjislacionin e bazat teorike të fuksionimit të shtetit. Mbi 200 tituj të përkthyer për 40 vjet në gjendje internimi e dëbimi (veç përkthimeve në burg për 10 vjet), krahas punës në bujqësi, ka përkthyer nga 6-7 gjuhë të huaja, për Muzeun Arkeologjik të Durrësit dhe Tiranës, në fushat e albanologjisë, arkeologjisë, numizmatikës, etimologjisë, etj. Mit’hati zotëronte shumë mirë italishten, gjermanishten, frëngjishten, anglishten e serbishten. Në burg mëson rusishten, ndërsa turqishten e kishte gjuhën e nënës. 61 vjeç ai mëson edhe rumanishten.
Disa nga autorët albanologë të përkthyer prej Mit’hat Aranitit janë: Mayer, Russu, Krahe, Stipčevič, de Simone, Jokli, Praschniker, Garaschanin, Benac, Walde, Hahn, Schufflay, Rendič-Miočevič, Katičič, Teodorova, Papazoglu, Schuckhardt, von Thalloczy, Kilian, Roman, etj.
Më 1996, u botua përmbledhja e shkrimeve të tij letrare të periudhes 1934-1944, poezitë, si dhe disa intervista e artikuj të viteve të fundit të jetës, nën titullin “Qyfyre të Rrem Voglit, – katunar pri Rrashbulle”