Musa Qesexhi
Epika Legjendare Shqiptare
Aman Zot ty t’kofshim falë!
Kur m’ish kanë aj Musa Qesexhi,
n’hysmet Mretit Musa kish hi.
Dymbdhetë vjet n’hysmet i ka ndejë,
5 as po i del me ngranë, as me pi,
as po i del me u veshë, as me u mathë!
E n’mejhanë Musa ni ditë ka shkue,
shokve t’vet n’mejhane u ka thanë:
“N’hysmet Mretit vetë i kam hi,
10 dymbdhetë vjet në ta i kam ba,
as po m’del me ngranë, as me pi,
as po m’del me u veshë, as me u mathë.
Kur t’e fali zoti vern e bardhë,
prej hysmetit Mretit due me dalë,
15 n’Luk t’Preljepes kullat due me i ngrehë,
katarosh tha, kullat due me i ba.”
Shok’t e vet at Musën e kanë qeshë,
po fjal’n e vet Musa s’e harron!
Kur e fali zoti vern e bardhë,
20 ish njomë toka me gjeth e me barë,
prej hysmetit Mretit na i ka dalë,
n’Luk t’Preljepes kullat m’i ka nreqë,
Katarosh, tha, kullat na i ka ba,
karshillëk të madh Mretit i ka ngrehë,
25 mejdanxhit, Mretit të gjithë ja ka pre!
Qat’herë letrën Mretit ja ka çue:
“Në mejdan, Mret, ti ke me m’dalë,
ndo me m’lshue gjysën e mretnisë.”
Ka marrë Mreti letrën po e këndon,
30 gjithë me lot letrën po e loton.
Çika e vet Mretit te i ka thanë:
“Mjaft shum letrat, babë i ke kndue,
kurr s’t’kam pa, babë, tuj lotue;
Ti shka kie letrën si e loton?”
35 “Un ç’faj kam, mori çikë – i ka thanë –
e kam pasë at Musen Qesexhi,
dymbdhetë vjet n’hysmet e kam mbajtë,
prej hysmetit mue Musa m’ka dalë;
n’Luk t’Preljepes kullat i ka nisë,
40 katarosh kullat i ka ba, karshillëk,
Musa më ka ngrehë,
mejdanxhit të tanë m’i ka pre;
un nu’ mundem mejdan për me i dalë,
as nuk kam n’mejdan ka me i qitë.”
45 Ka qitë çika Mretit i ka thanë:
“Mejdanxhinë Musës ja gjej vetë.
Tash nanë vjet n’burk si e ke zanun,
i thonë për emën Krajleviqe Marku,
ti prej burgut Markun me e nxjerrë,
50 n’mejdan Musës aj ka me i dalë.”
Fjal’n e çik’s Mreti ma nigon,
n’derë të burgut Mreti kishte shkue.
“Zot, ku je, Kraleviqe Marku?”
“Qetu jam, por s’kam pse me kanë;
55 tash nanë vjet n’burg si më ke xanë,
tash nanë vjet pa la, pa ndërrue,
tash nanë vjet kam ndejë pa rrue,
m’kanë ra flokët, tha, deri në shokë
e m’kanë ra qerostë në sy.”
60 Qat’herë qiti Mreti e i ka thanë:
“Un prej burgut po due me t’hjekë,
n’mujsh me ma prè Musen Qesexhi.”
Bes’n e zotit aj ja ka dhanë:
“Ndo me shpatë Musën ta kam prè,
65 ndo n’ket burg po t’vi opet.”
Qat’herë derën Mreti ja ka çelë
e n’pazar Krajli kishte ra.
N’berberhane Krajli te ka votë
edhe kryet sa mirë e ka rrue,
70 mirë ish la e sa mirë ish ndrrue
e tu mjeshtri Krali ka shkue:
“Ni shpatë të mirë, thotë, me ma mbarue.”
Sa t’mirë shpatën e kish mbarue!
Kur n’dorë Krajli ma ka marrë,
75 betë në zotin Krajli i ka ba:
“Shpatë ma t’mirë, thotë, kurr a ke mbarue?”
Be në zotin mjeshtri i ka bamë:
“Shpatë ma t’mirë kurr’ nuk kam mbarue,
jashta shpatën e Musë Qesexhisë,
80 si m’i ka pru treqin okë çelik,
un gjashtë dit n’zjarm i kam mbajtë,
tridhetë oksh ma s’mbrami ka dalë
e me shpatë kulles m’i ka ra.
-Be në Zotin mjeshtrì, m’i ka ba –
85 përmjet kullën me ta ma ka dà
e dy pllamë në dru ma ka ngulë!”
Qat’herë trema Krajlit i ka hi,
për bjeshkë rrugën e ka marrë,
po i del kundra Musës Qesexhi.
90 Musa kundër ishte kanë.
“Kush je n’bjeshkë si rrugën ma ka xanë?”
Krajli n’bjeshkë po i pisket.
Sa shpejt Musa ishte ardhë,
të dy në gjoga trimat ishin kanë,
95 shpatë për shpatë trimat i kanë sjellun,
katër copash shpatat m’i kanë ba,
fyt për fyt aty ishin kapë,
tre sahat t’kapun kishin ndejë
e për fundi Musa ma ka vu.
100 Ka nisë fryma Krajlit me ju sosë,
ka nisë shpirti Krajlit për me i dalë.
Zoti e vraftë at Krajlin, ça ka ba?
Ka qitë Musës e i kanë thanë:
“T’kishje, Musë, mue për me m’falë,
105 probatin un kishje për me t’xanë.”
Qatherë Musa duert ja liron.
Po ç’ka bani Krajleviqe Marku?
Në besë trimin aj e kish prè
Edhe shpirti Musës i kishte dalë!
110 E te Mreti Krajli kishte vojtë,
për Musën Mretit po na i kallxon.
Sa fort Mreti ishte gëzue!
Zoti e vraftë at Krajleviqe Markun,
n’bes’n e vet njerìn qysh me e prè?!
.