Ndërtim Antik Mahnitës
Prodhimi i akullit gjatë Perandorisë Persiane në mes të shkretëtirës: Yakhchal ose “gropa e akullit” është një metodë për të prodhuar akull dhe për të ruajtur ushqimin. Persianët bënë tonelata me akull dhe ushqim të ngrirë në shkretëtirë 2400 vjet më parë.
1-Projektimi i strukturës: Yakchal kishte një formë kube me mure të trasha të bëra me tulla dhe balte. Ky dizajn ndihmoi në ruajtjen e një temperature të ftohtë brenda kasafortës.
2-Nxjerrja e ujit: Në dimër, uji mblidhej nga lumenjtë ose nga shkrirja e borës në male. Ky ujë u kanalizua në Yakchal përmes kanaleve.
3-Metoda e ngrirjes: Uji shpërndahej në pellgje ose pellgje të vogla brenda qemerit. Gjatë natës dhe në orët më të ftohta të ditës, uji ngrinte për shkak të temperaturave të ulëta të motit gjatë natës.
4-Ruajtja e akullit: Pasi ngrihej, akulli pritej në blloqe dhe ruhej në pjesën më të ulët të jakçalit ku temperatura ishte më e ftohtë. Forma e kupolës dhe izolimi natyror i mureve ndihmuan në mbajtjen e akullit të ngrirë për shumë muaj.
5-Përdorimi i mëvonshëm: Në verë, akulli i ruajtur përdorej për të ftohur pije, për të ruajtur ushqimin ose nëse ishte e nevojshme për qëllime mjekësore. Me pak fjalë, Yakchal përfitoi nga të ftohtit natyral të netëve të shkretëtirës për të krijuar dhe mirëmbajtur akullin duke përdorur ruajtje të thjeshtë por efektive dhe izolim termik.
Marrë nga Muri i FB Shqipe Bytyçi