Baba Stalini (1946-1991) – i Kooperativës së Parë shqiptare – Krutje
Në Krutje, ku rrëzohej Busti i Dhunës
nga Jozef Radi
Kët shkrim të hershëm e gjeta të mbetur dosjeve të mia!
E ndërsa rastësia, në janar të 1991, më çoi në Krutje, kur po shkulesh Busti i Stalinit,
e shkrova më mendimin se mund ta botoja te RD e fillimeve të shpresës…
por raporti që krijoi kjo gazetë qysh në fillimet e saj me tim atë,
në veçanti sjellja e kryeredaktorit të parë të saj Frrok Çupi,
bëri që për shumë vite mos t’i drejtohem asaj për asnjë shkrim…
E paraqes tash mbas 30 vitesh, si relike e një lufte me mullinjtë e erës!
jozef radi
.
Jozef Radi 2000
Kështu i kam thënë vetes gjithnji: Duhet shkulë me themel prej së kaluarën tënde diçka që edhe hija e kujtimeve të rrënqeth…
Ndodha në Krutje të Lushnjes, ditën kur shkulej busti i Stalinit. Gjëja e parë që më ra në sy, ishte një frike e fshehtë që i bënte atë turmë fshatarësh të mbledhur aty, në biseda zëulta me njëri-tjetrin të ndjeheshin paksa të ngurtë e s’e kishin fort të lehtë t’i përcaktonin emocionet e atij çasti.
Për katër dekada rresht, ata kishin qenë banorët e kooperativës së parë në Shqipëri, pagëzuar me emrin e Mustakoçit të Stepës. Kishin sjellë lule të freskëta dy herë në vit n’atë vend! Tani po i vihej kazma! I ndiqja me kureshtje nji nga nji fytyrat e tyre, si i panjohur që isha. Më bëri mjaft përshtypje fjala e një plaku si duket nga fshati.
-Hë m’u lumtë krahu o djem! Vërtet mirë ja bëtë! – tha ai, duke u përpjekur tua mposhte dridhjen atyre që po e shkulnin bustin e Kokoroshit me Mustaqe, – se është hall i madh kur s’të do i yti! Dhe shkon e troket dyerve të botës, për të gjetur miq dhe strehë. I yti ti di të gjitha, ndaj mos kapto njëqind male të gjesh miq e t’u vesh në sofër e të mos u shkulesh nga vendi sa të jetë jeta!!
Vërtet, Mustakoçi i Tmerrtë i Stepës, kish kaptuar njëqind male e lumenj, dhe ashtu me vetulla të ngrysura kish mbushur shumë rrugë e sheshe, shumë shkolla dhe kooperativa, e kishte ardhur edhe aty në Krutje, dhe e kishte shpallur flamurtare të kooperativizmit shqiptar… Dhe ja tashti mes këtij dimri, pa asnjë dorë lamtumire në qiellin e e ulët e të rimtë, po u shkulej së fundmi edhe prej syve të fshatarëve të Krutjes, ndoshta edhe prej kujtesës kolektive si një ironi e imponuar.
-Po ky Mustaqelliu i shkretë, – vazhdoi plaku me takije të bardhë herë duke u tallur si myzeqar, e herë duke u shitur si i partisë – as bukë ju kërkonte, as rroba deshte! Ja rrinte aty mes shiut në dimër e s’e mbulonte kush; digjej mes vapës së verës, e kush ujë s’i jepte, bile as hijen s’ia deshte kush, ndonjëherë ama lule i sillnjit se e deshët… Tani po e hiqni… Po mirë ja bëni që e hiqni, bile shumë mirë ia bëtë që e hoqët qafe. Veçse s’është trimëri qo që të luftonjë burri me koka pe hekuri… Po mirë, prap mirë ja bëtë që e hoqët, se një njeri i vdekur te shpirti i të vetëve, dhe ne vemë nga anë e anës dhe e marrim dhe e ngremë dhe i vëmë lule, në vend të ndokujt që i ka bërë ndonjë të mirë këtij vendi, s’më duket ndonjë gjë shumë e bukur… Dhe s’më vje keq pse e ngritëm, po pse e kënduam, pse mësuam aq shumë prej tij, po edhe e lëvduam deri në fund… Kjo më bën të plas… “Dielli i tij” s’ngrohu të vetët, jo më të na ngrohte ne…!
-Po ky Mustaqelliu i shkretë, – vazhdoi plaku me takije të bardhë herë duke u tallur si myzeqar, e herë duke u shitur si i partisë – as bukë ju kërkonte, as rroba deshte! Ja rrinte aty mes shiut në dimër e s’e mbulonte kush; digjej mes vapës së verës, e kush ujë s’i jepte, bile as hijen s’ia deshte kush, ndonjëherë ama lule i sillnjit se e deshët… Tani po e hiqni… Po mirë ja bëni që e hiqni, bile shumë mirë ia bëtë që e hoqët qafe. Veçse s’është trimëri qo që të luftonjë burri me koka pe hekuri… Po mirë, prap mirë ja bëtë që e hoqët, se një njeri i vdekur te shpirti i të vetëve, dhe ne vemë nga anë e anës dhe e marrim dhe e ngremë dhe i vëmë lule, në vend të ndokujt që i ka bërë ndonjë të mirë këtij vendi, s’më duket ndonjë gjë shumë e bukur… Dhe s’më vje keq pse e ngritëm, po pse e kënduam, pse mësuam aq shumë prej tij, po edhe e lëvduam deri në fund… Kjo më bën të plas… “Dielli i tij” s’ngrohu të vetët, jo më të na ngrohte ne…! Dikur Mustakoshi i Krutjes ra, dhe plaku e ngjeshi fort takijen e bardhë n’atë kokën e vogël, dhe iku duke tymosur e mërmëritur me vete rrugës me baltë.
Portali Radiandradi.com, prej 11 vitesh dhuron kontribute të përditshme në shumë fusha të kulturës, historisë dhe vlerave shqiptare. Herë pas here siti ka nevojë për mirmbajtjeje, rikonstruktim si dhe rikonceptim në formatin letër. Për ta mbajtur këtë punë shumvjeçare, ndër më seriozet dhe më të lexuarat që të vazhdojë aktivitetin bëhet e domosdoshme mbështetja e lexuesve.
To provide the best experiences, we use technologies like cookies to store and/or access device information. Consenting to these technologies will allow us to process data such as browsing behavior or unique IDs on this site. Not consenting or withdrawing consent, may adversely affect certain features and functions.
Functional
Always active
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistics
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes.The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
