Tregimi më i bukur, shqip e i huaj,
që kam lexuar për këtë vit… agron tufa
***
Mbasi lexon nji tregim të kësaj përmase…
ke nevojë që për ca kohë të heqësh dorë nga leximi…! jozef radi
Nga ëndërrat çelin lule
tregim nga Ramiz Gjini
Hidrauliku Jak Likota, ngriti me fund atë pak konjak, që pati mbetur në fund të gotës dhe hodhi sytë jashtë ku përmes xhamave të kafenes shihej marinari i rì, Fllad Piluri.
Flladi qe pështetur për trungut të blinit rreth rrugës dhe vështronte dy fëmijë që luanin me top.
-Jam i sigurt, që më ka parë kur hyra; dhe sapo unë të dal, ai do të futet brenda! – i tha Jaku bukuroshes që shërbente në banak, njëherësh edhe pronare e biznesit e që thirrej Hana Simoni.
-E di! – ia pat ajo pa i hedhur sytë.
Po ujiste me një shishe një kaktusi të mbjellë në vazo druri. Ia pati dhuruar marinari Fllad Piluri këtë bimë zbukuruese. Ia pati dhuruar qysh para tre muajsh, kur Hana nisi biznesin e saj me kafenenë; kurse ai, sapo qe kthyer me anije që nga Brazili.
-Çfarë di ti, Hana?! – pyeti Jaku.
Në zërin e tij, ajo mundi të kapte një notë të lehtë shpërfillje e zemërimi.
-Di atë që sapo thatë! – ia ktheu qetësisht ajo. – Që Flladi do të futet këtu, sapo ju të dilni. Dhe, për atë zot, a s’më thoni, përse u dashka të përsëris diçka që sapo e thatë vetë?!
Ai heshti një cop herë ngase po fantazonte tjetër gjë.
-Jam shumë kurioz të di, çfarë dokrrash ju thotë kur vjen! – tha ai pasi qe ndërmendur.
-Asgjë nuk thotë, – ia ktheu ajo – Sepse Flladi nuk ka përse të flasë! Madje as që i duhet.
Për çdo fjalë që nxirrte nga goja, ajo bubërritej me diçka; dhe rrallë ndodhte t’ia hidhte vështrimin Jak Likotës.
Derdhi në lavaman ujin që kish mbetur në shishe dhe u pà për pak sekonda në njerën nga pasqyrat e vitrinës. Ato çaste, iu kujtuan fjalët që i pati thënë Flladi kur i dhuroi kaktusin: “Zakonisht, kësaj bime zbukuruese i duhen tre vjet për të çelur lule, por unë e di, që pranë teje, do të çelë më shpejt!”. Dhe një gaz i lehtë në buzë ia zbukuroj edhe më shumë pamjen.
-Po çfarë bën ai kur vjen?! – pyeti Jaku.
-Merr diçka për të pirë; pastaj ulet dhe më vjedh me sy. Nuk besoj, që kjo t’ju shqetësojë! Nuk ka përse! Apo jo?!
-Aspak nuk më shqetëson! – tha Jaku si një shtiranjak, teksa lëvizte nga ndenjësia ku qe ulur.
Hana Simoni pati vendosur pranë bimës një llampë ndriçuese me rrymë elektrike. Përpiqej të maturonte llampën, t’i gjente një kënd të përshtatshëm, që drita e saj të binte e gjitha mbi të, ndaj filloi ta lëvizte ngadalë.
Jak Likotën nuk po e mbante vendi. Herë ndiqte lëvizjet e saj, herë kthente kokën për të vështruar jashtë Fllad Pilurin.
Vajza e kapi vazon me kujdes dhe e rrotulloi. Pastaj, sërish e lëvizi pak drejt pozicionit të parë. Ishte në merak; nuk i rrihej pa e prekur. I bëhej si të ishte një gjallesë me shpirt ajo bimë; një gjallesë që kërkonte dashuri dhe përkujdesje!
-Mbrëmë pata vendosur, t’i ndërroja dheun, – tha ajo. – Por sot vura rè, që ka nisur të gjallërohet, ndaj nuk bën ta trazoj.
-A pret të çelë ndonjë lule?! – pyeti hidrauliku Jak Likota.
-Nëse çel, e bën vetëm kur bie nata, – tha ajo – pastaj në mëngjes i mbyll petalet. A nuk keni parë e dëgjuar ndonjëherë për këtë lloj bime zbukuruese?!
-Jo, as nuk kam parë, as nuk kam dëgjuar! – tha ai përtueshëm. – Unë merrem me tuba. Pastaj, deshi të dinte si quhej bima.
-Hiliocereos, që do të thotë diell, – tha ajo – është nga ato specie, që don shumë dritë, prandaj dhe i kam vendosur llampë të ndezur. Dritën që merr ditën, gjatë natës e kthen në ëndërr! Dhe nga ëndrra, rreket të çelë lule! Them rreket, sepse nuk ia del të çelë me çdo lloj ëndrre. Ajo çel lule vetëm kur i ndodh ta kthejë dritën në një ëndërr të magjishme. A nuk është kjo një gjë e mrekullueshme?!
-Kush t’i ka thënë të gjitha këto?! – pyeti ai – Flladi t’i ka thënë?!
Asaj iu neverit cinizmi me të cilin ai e pyeti, por e mbajti veten.
-Nuk m’i ka thënë askush, – tha – Thjesht, më pëlqen ta mendoj kështu!
-Po kujt i duhen ato lule, derisa nuk i shohim?! A nuk thatë ju, që kjo çel vetëm natën në errësirë?!
Ajo qeshi stisur, siç mund të qeshet prej hallit me një shakà pa kripë. Pastaj u afrua, i hodhi një sy gotës së tij, tashmë të zbrazur dhe pyeti:
-Doni t’ju hedh edhe një tjetër konjak në gotë?
.
Toni me të cilin ajo foli, qe mu sikur t’i thoshte: tani do të bëni mirë sikur të ngriheni e të dilni.
-Jo! – tha ai duke i dhënë trupit prapa – Nuk dua të pi më, sepse do ngas makinën. Ndoshta vij nesër dhe të shoh…
-Si të duash! – ia pat ajo – Por, si të vish, si të mos vish, për mua njësoj është!
Hidrauliku Jak Likota kuptoi, që nuk mund të rrinte më. Pagoi dhe doli që aty pa thënë asnjë fjalë.
Hana Simoni e pa përmes xhamave se si i hodhi Flladit një vështrim aspak miqësor; pastaj hypi në makinë; dhe me t’i futur marshin, gomat fishkëllyen në asfalt dhe skapamento grindej sa herë ai i mëshonte pedalit të gazit.
Tashmë kish rënë muzgu i mbrëmjes. Një mbrëmje e vakët; kohë kur në perëndim shfaqet Venusi dhe fluturat e natës nisin fluturimin.
Me t’u larguar Jaku, marinari Fllad Piluri hyri brenda.
-Mirdita, Hana! – përshëndeti ai.
Fytyrën e tij e mbuloi një i kuq i lehtë; një i kuq si ai, që përhijohet nga flakët e një vatre zjarri të ndezur në një dhomë të mugët shtëpie fshati.
Ajo ia ktheu përshëndetjen e çelur në fytyrë mu si një shegë; pastaj pyeti:
-Kur qenke kthyer nga lundrimi, Fllad?!
-U ktheva sot! – tha ai teksa zinte vend në ndenjësen ku pak më parë qe ulur Jak Likota.
Hana Simoni shtrëngoi buzët dhe ngriti vetullat. E pà disi qortueshëm e dhimbsurisht njëherësh.
Atij ia ngrohu shpirtin ajo pamja e saj me vetullat e ngritura e sytë e kaltër gjithë shkrola. Iu duk më e bukur nga ç’e kish lënë para dy muajsh kur qe nisur me anije për Argjentinë. E veshur me rroba të thjeshta, por që i kishin hije; e brishtë, e ëmbël dhe e afërt gjithashtu.
-Ndjehem i lodhur me këtë punë, Hana! – bëlbëzoi ai – Dua ta braktis. Për mua do të qe më mirë sikur të gjej një punë këtej rrotull; një punë sido që të jetë.
-Hëm! – ia bëri buzagas ajo, pa ia shqitur sytë – Nuk do të ishte keq!
-Pastaj, kam edhe diç, që po më shtyp e po më vret!
-Çfarë po të shtyp e po të vret, Fllad?! – e pyeti Hana, ndonëse e dinte mirë ku rrihte të dilte ai.
-E pathëna! – tha marinari i ri me shikimin e rrëzuar përdhè, – E pathëna dhe e pamundura!
Ajo nisi të rrekej duke fshirë me një mapë të bardhë, të pastër, gotën e sapolarë, me të cilën pati pirë konjak hidrauliku Jak Likota; si dhe të zinte lloj-lloj sendesh me dorë kot më kot. Kishte shumë dëshirë që ai të vazhdonte të fliste, por djaloshi pati ulur kokën; dhe, ashtu në heshtje, i zhytur në mendime, gërryente me thua një kallo në pëllëmbën e dorës së majtë.
-Thuaje, Fllad! – e nxiti ajo.
Ai u shtyp e u përtyp, por nuk mundi ta thoshte.
Kur ngërçi u bë më i madh, Hana fshiu duart me peshqirin e varur në cep të banakut, u afrua pranë tij e tha:
-Kam një sihariq, Fllad!
Ai ngriti kokën.
-Të kujtohet bima e kaktusit që më dhurove para tre muajsh?!
Ai pohoi me kokë.
-I pata vendosur pranë një llampë të ndezur që të merrte ngrohtësi dhe dritë. Sot më duket sikur rreket të çelë lule!
-Kaq shpejt?! – pyeti i ngazëllyer ai.
Hana e ftoi që të ngrihej ta shikonte. Dhe ai u ngrit, u afrua pranë kaktusit dhe nisi të vështronte disa bisqe të bardhë, që nuk ngjanin me të tjerët.
-Ke dëshirë t’i shikosh teksa hapen? – pyeti pas pak ajo.
Ia tha me një zë të ndrojtur, gati me pëshpërimë; ia tha aq pranë, sa firoma e saj e ngrohtë i erdhi si një premtim dhe pati efekt më shumë se fjalët. Ai ndjeu dhe kuptoi, që ajo frymë, qenkësh për të si një balsam që i fshinte dhimbjet dhe i plotësonte të gjitha mungesat! Ngriti kokën dhe e pa drejt në sy. Në ata sytë e saj të bukur e të ëmbël, vështrimi i të cilëve e skllavëronte dhe e bënte të ndrojtur mu si një fëmjë të pafajshëm e naiv; e që megjithatë, ai do të donte t’i kishte pranë në jetë të jetëve ata sy.
-Po! – memzi belbëzoi, sepse iu thà pështyma në grykë; kurse zemra, nisi t’i rrihte fort e më fort.
Hana Simoni vajti dhe kyçi portën e hyrjes së kafenesë; pastaj fiku të gjitha dritat. Dhe, kur aty brenda pllakosi errësira, drita që kish marrë bima u shëndrrua në ëndërr; në një ëndërr të bukur magjepsëse, që nisi të shpaloste ngadalë petalet e luleve të saj të bardha si vello nusërie.
New York, dhjetor, 2020
.