Nji ditë në shtëpinë e Dr. Ymer Dishnicës
nga Dr. Lazër Radi
Ky shkrim u botua në vitin 1995, kohë kur të dy figurat,
edhe Dr. Lazri edhe Dr. Ymeri ishin në kufijtë e 80 viteve…
Një tjetër rastësi, ishte edhe vdekja e tyne.
Ymer Dishnica vdiq me 22 shtator 1998,
kurse Lazri, një ditë ma mbas, me 23 shtator 1998.
E konsideroj fat që sëbashku me Lazrin, i bamë një vizitë familjes Dishnica,
të cilet sapo kishin ardhë në Tiranë dhe ishin vendosë
diku te godina e Shtëpisë Botuese “Naim Frashëri”.
Aty pata mundësi të njihem doktor Dishnicën dhe familjen e tij,
e të kalonim sëbashku një mbasdite të kandshme …
jozef radi
.
Për Dr. Ymer Dishnicën kam pasë stimë të veçantë për dy arsye:
Së pari për aktin e tij atdhetar të Konferencës së Mukjes, dhe më pas për qëndrimin burrënor në kohën e persekutimit politik;
Së dyti për artikujt e tij pikantë, inteligjentë dhe të kulturuar, botuar përgjat vitit 1945, në gazetën “Bashkimi”.
Mbas ’90, kishte ardhë puna të mendohej për Bashkimin Gjithëkombëtar.
Kujtuam historinë dhe tragjedinë e Mukjes dhe bashkë me Profesor Hazir Shalën, vendosëm një ditë të shkonim në Berat, vetëm ta takue dhe me dijtë mendimin e Dr. Ymerit, në lidhje me idenë e Bashkimit. E dija se ai i kishte kalue të 80-at dhe mendoja ta gjeja të mplakun, të kërrusun, me duer që i dridhen dhe me fjalë të shqiptueme përgjysë prej gulshi.
Kur pyetëm për doktor Dishnicën, e kush s’e njihte në Berat? Të gjithë. Ai i kishte ba vend vedit, qoftë me profesionin e tij prej mjeku, qoftë me rezistencën e heshtun e dinjitoze ndaj nji regjimi të rrezikshëm që të fshinte nga sipërfaqja e dheut, për kurrgjasend.
Sa morëm kthesën për kah shpia e tij, na kaloi pranë nji burrë i hollë e i gjatë, veshun elegant, me nji biçikletë përdore. Si atlet i shkathët, ai na vërejti dhe u nis e shkoi në punë të vet, kurse na vazhduem përpjetën për kah shpija e doktorit. U futëm mbrendë. Ishte nji shpi e thjeshtë përdhecke e rrethueme me gardh si barakat e Savrës. Thirrëm emrin e doktorit dhe na u shfaq nji zojë e hijshme, e qeshun dhe e lindun në mikpritjen shqiptare. Ishte shumë e përzemërt, dhe ne i treguem për qëllimin e vizitës.
-Ja tani, sa kaloi me biçikletë. A s’ju ra në sy? – tha ajo me nje akcent shkodran?
-E pamë, zojë, por s’na e mori mendja, se ai djali i ri, do t’ishte Dr. Ymer Dishnica. – e përcollëm me humor ne.
-S’ka gjà, ju urdhënoni mbrenda, se ja ku asht te furra. I çoj fjalë dhe vjen menjiherë.
-Jo! Po e presim këtu jashtë.
Zoja thirri nji djalë të vogël, dhe ia nisi Doktorit, ta njoftonte për ardhjen tonë.
.
Hazir Shala, Imer Ademi, Sami Mulaj – Kruje 1996
* * *
Nuk e them, se ato çaste të pritjes, më kaluen pa emocione.
Nuk e dija pritjen që mund t’na rezervonte Doktori, aq ma tepër kur un isha dënue nga Gjyqi Special, dhe ai si “fitimtar” shfaqej si publicist e komentator akuze? Mos ndoshta në nënvetdije i kishte mbetë diçka nga fronti i të kundërtave në vitet ’44-’45 – ku unë në Gjyqin Special, isha cilësue Armik dhe Kriminel?!
Arriti Doktori, dhe e mbështeti biçikletën mbas gardhit dhe u drejtue kah ne. Si me droje ia thashë emnin. Qëndroi pak çaste tuj më shikue thellë e ndoshta, si në nji makinë elektronike, e kaloi të gjithë atë gjysëm shekulli të vakumit tonë, dhe m’u hodh i përmalluem. Prof. Haziri po na shihte thellësisht i mallëngjyem. Në fytyrë i lexohej qartë kënaqësia: ishte takimi i dy njerëve, i dy mentaliteteve, i dy epokave historike, i dy doktrinave… Ishin dy të çame të thella kombëtare, që n’at përqafim të prekshëm, sikur po mbylleshin e po merrnin pjesë së bashku në rrëzimin e murit të Berlinit, mes shqiptarëve…
I treguem qëllimin e vizitës, dhe pa asnji ngurrim Doktori tha:
-Gjithë jetën e kam pasë andërr dhe ideal Bashkimin Gjithkombëtar. Do të jem shumë i lumtun po të kem mundësi të kontribuoj sado pak për kët vepër kaq të naltë. Në çdo kohë, më keni në dispozicion.
Pa mbarue fjalën, e shoqja e tij besnike – (besnike në të mira po ma shumë në vuejtje) – Flora, u çue në kambë dhe tue e nënshkrue antarësinë, tha:
-Edhe unë bashkë me Ymerin jam për Bashkimin Gjithkombëtar, deri në vdekje…
Para Atdheut, para idealit të Bashkimit Gjithkombëtar, s’duhet të ketë pengesa: Të tanë duhet të jemi të bashkuem!
.
Botuar në Gazetën “Bashkimi i Shqiptarëve” 1995
.