Petro Zheji Përkthyes – (1929-2015)
Vjollca Hysenbegas: Bibliografi e letërsisë artistike të përkthyer
Petro Zheji deri në vitin 2000, ka përkthyer mbi 55 vepra nga letërsia e huaj, prozë dhe dramë. Shumë prej tyre janë kryevepra të letërsisë botërore.
Petro Zheji është një nga përkthyesit më të spikatur në historinë e përkthimit shqip.Përkthimet e tij datojnë që nga vitet ‘50 dhe vijnë gjer në në vitet e fundit.Gjeografia e përkthimeve të tij është shumë e gjerë dhe shtrihet thuajse në të gjitha kontinentet.Veprat e përkthyera nga Zheji janë kryevepra të letërsisë botërore, ndaj dhe përgjegjësia ka qenë e madhe.Thuajse për të gjitha përkthimet ai ka marrë lëvdatat dhe vlerësimet e atyre që i njihnin këto vepra në origjinal.Petro Zheji ka përkthyer mbi 55 vepra letrare, kryesishtromane të vëllimshëm, trilogji, tregime dhe novela.Ai çoi gjer në fund punën e nisur nga Fan Noli dhe përktheu vëllimin e dytë të romanit “Don Kishoti i Mançës”
Po rëndisim më poshtë disa nga përkthimet më të njohura të Petro Zhejit sipas letërsive dhe gjuhëve të origjinalit:
Disa nga titujt e veprave të përkthyera nga Petro Zheji:
Miguel Servantes: “Don Kishoti i Mançës”, pjesa e dytë, – 1977.
Gëte: “Vuajtjet e Verterit të ri”,
Tolstoi: “Ringjallja”, – 1961
Gorki: “Universitetet e mia”, 1985 “Foma Gordajev”, – 1960
Gollsuorth: “Farisejt e ishullit”, – 1975
Lui Aragon: “Këmbanat e Bazelit”, – 1964
Asturias: “Papa jeshil” & – “Zoti President”
Vladimir Beljajev, “Kështjella e vjetër”, – trilogji – (1966, 1968, 1970)
Gonnçarov: “Obllomovi”, – Vëll. 1, 2 – viti 1960
F. Ponverov, “Bruski”, – në katër vëllime, viti 1958 (përkthyer së bashku me Gjergj Zhejin) Andreas Brink: “Një sinë e thatë dhe e bardhë”, – 1986
Xhon Stainbek: “Vitet e zëmërimit”, – 1990.
Zhorxh Simenon: “Qeni i Verdhë” – 1973, “Vëllezërit Riko”– 1985.
Hans Kirk: “Klitgordi dhe bijtë” – 1986
Dymfa Kysak: “I thuaj vdekjes, Jo!” – 1972.
Sant Antuan Ekzysperi: “Princi i vogël” – 1986.
Irving Stoun: “Etja për jetën” (Van Gog)
Viktor Eftimiu, “Xha Veriu dhe pranvera”, – 1984 etj.
Njohësit dhe lexuesit e rregullt të letërsisë së huaj mund të gjykojnë më së miri vlerat artistike dhe ndihmesën e Petro Zhejit në lëvrimin dhe pasurimin e gjuhës shqipe edhe nëpërmjet përkthimit cilësor.
Petro Zheji me këto përkthime tregoi se ai bashkë me tërë atë plejadë përkthyesish të talentuar se shqipja është e aftë që të japë me fjalën e saj jetë dhe art kryeveprave të letërsisë botërore.
Petro Zheji është sot shembulli i gjallë për përkthyesit e sotëm dhe të së ardhmes.
(shkruar më 28 qershor 2022)
Vjollca Hysenbegas: Bibliografi e letërsisë artistike të përkthyer në shqip (1944 -2000) Botimet “TOENA”, 2004