Bardhyl Londo (1948-2022)
përfaqësuesi ma n’dritë i Gjeneratës së Poetëve të viteve ’70,
Jo ma larg se dje, e përcolla përvjetorin e Ikjes së Frederik Reshpjes,
me disa mendime të Shpëtim Kelmendit, në lidhje me Ikjen e Poetëve drejt përjetsisë:
“Poetët e mëdhenj vdesin në muajin shkurt.
Poetët e mëdhenj vdesin në muajin shkurt, si për të na e thadruar
pashlyeshëm në kujtesë imazhin kalimtar të pranisë së tyre të shkurtër në këtë botë…”
E kujt ma shumë e kujt ma mirë se Bardhyl Londos,
do t’i shkojnë të njejtat fjalë, nji ditë ma mbas?!
Londo ishte përfaqësuesi ma n’dritë i Gjeneratës së Poetëve të viteve ’70,
pjesë e randësishme e nji grupi të vogël që edhe pse nën diktatin
dhe hijen e randë të Realsocit, mbolli gjithandej gjurma humanizmi e mirësie,
poezi dhe lirika, që e bajnë ndër poetët ma pak të partishëm
e ma shumë të lavdishëm, edhe pse shkroi mbi njizet vjet nën diktaturë!
Pushoftë në paqe shpirti i tij delikat dhe eterik, ky guximtar i mëndafshtë,
ky përmetar i fjalës që edhe padashtas i bahej kangë,
ky poet që i ndejti afër dhimbës së popullit të vet…
Paç përjetsinë e kangëve tua, qiejve nga do t’endesh…
jozef radi, 18 shkurt 2022
Poezi të Bardhyl Londos
si Requiem për ikjen e Poetit në përjetësi…
Lotë të kaltër
Ai vizatoi hartën e botës,
mbi të
një qiell të pastër, të pastër.
Pastaj qau me lotë të kaltër…
.
Bilanc
Fitimtarët –
fitimtarë.
Të mundurit –
të mundur në përjetësi.
Në qoftë kështu.
mos ardhsh kurrë demokraci .
.
Kujtim
Ti ike. E nxehur, e trishtuar.
Siç duket, the, s’kemi gjë për të thënë.
Mbi filxhanin e kafes gjysmëpirë
i kuqi i buzëve si gjysmëhënë.
Tani në kafe hyj somnambul,
më dhemb gjithçka e s’di ç’me dhëmb.
Mbi buzët e filxhaneve kafepirë
kërkoj gjysmëhënën e të kuqit tënd.
.
Vetëm Itaka mbetet
Kanë ndërruar anijet. S’janë më si të Odiseut.
Kanë ndërruar dashuritë. S’janë më si
të Manelaut.
Gratë ndryshe janë. S’i ngjajnë më Helenës.
Dhe prap do të ndërrojnë në shekujt
parparendës.
Vetëm Itaka mbetet.
Itaka te fëmija, Itaka te gjeniu
ajo, e përjetshmia,
ëndërra,
dashuria,
jeta,
vdekja:
Itaka – vetë njeriu!
.
Nostalgji
E mora në duar kokën tënde,
prushi i gjakut pëllëmbet m’i dogji.
Në sytë e tu si në një ëndërr rashë
dhe me s’u zgjova.
Në sytë e bukur si loti.
Me gishtat e dridhur të dashurisë
emrin tënd shkërmoqa gërmë për gërmë.
Të thirra e dashur,
Të thirra motër,
Të thirra nënë.
Ti hesht, e bukur, e tejdukshme,
natyrshëm siç mbin bari.
Oh, hapi ata sytë e zes,
hapi, të vijë
behari.
Hapi ata sy
më përrallorë se fantazi e Zhyl Vernit,
dy lëndina ku rritet lirizmi.
Në retinën e tyre si në ekranin më të ndershëm
Veten më mirë kuptova,
ty,
njerëzimin.
Je tepër e lashtë për të të thirrur Evë,
je tepër e bukur për të të thënë Zhuljetë.
Sa kohë kemi që duhemi? Dymijë, tremijë vjet?
Me ty e kam lindur Prometeun,
me ty shekullin e njëzet.
Po ty
të zuri gjumi?
Shtrihu.
Ti më mësove të vërtetën e madhe:
Dashuria është një monument
mbrohet nga njeriu!
1988
.
Atdheu është dhimbje
Atdheu s’është sa sedilja e makinës tënde,
sa karrigia e zyrës,
sa dhoma komode
A më dëgjon
ti që me flamur të ri u gdhive në mëngjes,
për ta ndryshuar, ndoshta prap në mbrëmje?
Atdheu s’është lojë kalamajsh
Atdheu është dhimbje,
O Zot,
Dhembje!
1991.
***
Ne jemi si dy brigje të një lumi,
përjetë përballë, përjetë të ndarë,
natën ndërtojmë në ëndrra një urë,
ditën mbetemi të huaj si më parë.
.
Pasioni
Nata jeton me pasionin e agimit,
e sotmja ëndërron të nesërmen.
Vetë hapi i njeriut mbi tokën time –
trajektore e pasioneve të ndershme.
Nga pasione të bukura, njerëzore,
lindin, vdesin, rilindin miliona dashuri.
Do të vdes nga pasioni për të qënë Njeri.
1988
Letër popullit tim
.
Populli im, bukën e mëngjesit nën sqetull,
një cigare tymzezë,
sy rrathënxirë nga pagjumësia.
Ku po shkon këtë fundshekull?
Hapat e tu – simfoni e nëntë bethoviane,
mëngjesi – dilemë hamletiane,
mesdita – plak i urtë, fëmijë rebel,
në ç’ëndërr hyn, vallë natën,
nga ç’ëndërr në mëngjes, vallë del?
Ti, i pasigurti si një syth marsi,
Ti, i sigurti si deti,
më i urtë se vetë Buda,
Më martir se Krishti,
Më profet se Muhamedi.
Lerme të t’i puth sytë sërish
S
E
R
I
SH
Sytë, ah, sytë,
fole dhembjesh,
arenë tragjikomedish.
Të putha dhe putha gjithë pëllumbat,
Të qafova dhe qafova gjithë detet.
Ku po shkon, i bukuri im, këtë fundshekull?
Kudo shkofsh më merr me vete.
Më merr ashtu thjesht,
pa karrige, pa veturë.
Kjo është letërankesa ime e parë dhe e fundit.
Firma: Bardhyl Londo
Nëndor 1990. E mërkurë.
.
Lirikë e hidhur
Nuk e dua më këtë qytet,
e di: ai është fajtor pa faj.
Këtu ministrat janë të gjithë engjej,
ata poshtë tyre të gjithë djaj.
Këtu të djeg malli për një hënë,
malli të përvëlon për një borë.
Këtu dhe hëna dhe dielli lindin
kur vizë t’u japin ambasadorët.
Këtu përvelohesh për një fllad puhize,
këtu nuk fryjnë më vrunduj erërash.
Kalon nëpër rrugë, ke frikë mos gëlltitesh
nga goje të shqyera tenderash.
Kam dalë tani pas orës policore,
asnjë frikë nuk kam për vete.
Po nuk i shikoj dot si dridhen jetime
nga tmerri i betonit monumentet.
Ku është lindja, perëndimi ku?
Ku është jugu, ku është veriu?
Ku vallë mbaron betoni?
Ku vallë fillon njeriu?
Eci dhe këmbët me merren,
nuk kam pirë alkool asnjë pikë.
Me vete vargun e Brehtit pëshpëris:
kohë e vështirë për lirikën.
.