Prangimi i fjalës së lirë
Opinon nga Behar Gjoka
Teksa dëgjon, sa të zhurmojnë veshët, politikanët dhe opinionistët e ndarë në krahët e politikës, e prek çdo ditë se fjala shqipe, fjala e lirë, tashmë është prangosur në kuvlitë e horrave që na vranë të sotmen. E horrave, që kanë zënë qiellin e së nesërmes me re dhe mjegullsirë. Mjerim i madh, mjerim i shumëfishuar, e shohim se si ulurasin, me pallavra dhe mashtrime, e nuk kemi kurajon as të fikim televizorin. Së paku ta na bien rehat veshët. Themi se gazetat e shtypura, blogjet online dhe rrjetet sociale, tallen e përjargen me gënjeshtra, më mërmërima trimërore dhe të menderosura, e përsëri i lexojmë. Të shpëtojmë sytë tanë, o njerëz të dashur, nga ndotja e fjalës. Qytetari shqiptar, i majtë dhe i djathtë, i malit dhe fushës, i kodrës dhe detit, vuan çdo ditë nga sundimi i horrave të politikës, që në emër të drejtësisë, instalon padrejtësinë, në emër të lirisë, vetëm sa sjellin terrin e skllavërisë, që në kohët moderne duket edhe më e përçudnuar. Fjala e lirë, përtej mureve shurdhanë të politikës, jo vetëm është prangosur, por mbi të gjitha është zhvlerësuar, ka humbur të drejtën e të ekzistuarit. Fjala e lirë, e kujtëdo, e politikanit, e qytetarit, e të punësuarit, e të papunit, e të nginjurit, e të pangrënit, gjendet në rriskun ekzistencial, të humbas kuptimin. Zeznaja e prangimit të fjalës së lirë, herët a vonë, me gjasë e vrasjes së saj të sigurt, lajmëtohet nga disa shenja që në mes tonë, ditën dhe natën, në dimër a verë, lulëzojnë me krenari. Kur vritet fjala, mendimi rrudhet vetiu, e qenia frigohet, e më tepër shuan fshehtas edhe pëshpërimat. Lëngata e prangimit të fjalës së lirë, shfaqet në dy pamje, absurde dhe kundërshtuese:
.
Së pari: Censura e pranishme, kur ligji e garanton. Fjalën e lirë, e vret censura e pushtetit, e politikës së të gjitha krahëve, e cila përmes propagandës zyrtare, imazhin e dobisë politike, të etheve pushtetmbajtëse dhe pushtetmarrëse, e zbukuron dhe e shet për realitetin e frikshëm. Mjerimi është ulur këmbëkryq. Mashtrimi spektakolar, paraqitet si vizion. Nuk ka zëdhënës apo zëmarrës, që të mbulojë me gjethe fiku, të vërtetat që ulërasin, të vërtetat e mjerimit dhe të humbjes së perspektivës. Djajtë dhe engjujt e politikës shqiptare, të këtyre njëzet e gjashtë viteve, hedhin vallen e fatkobit. Populli, krenar dhe më tepër i shqetësuar për unitetin e partisë, se sa për hallet e veta, pret të zbresë nga qielli liria, drejtësia, barazia dhe begatia. Prit të presim, se do bëhet vetë edhe demokracia, ashtu siç na ngjeshi kominoshet e kuqe komunizmi! Më tepër të shqetëson fakti, që fjala e lirë, gjendet e rrezikuar nga vetë media, institucioni i lirisë së shprehjes, në kuptimin e censurës mbi individë apo shkrime të caktuara, në kuptimin e vonesës së botimit apo publikimit, që të shpie te humbja e aktualitetit. Mbi të gjitha, të ndarjes së medias, me vijë demarkacioni, si në kohën e merhumit, në media pozitare dhe opozitare. Kjo ndarje, tepër ideologjike dhe asgjesuese, rivë muret në shoqërinë shqiptare, mure që shndërrohen në kështjella, për ta sulmuar dhe asgjesuar kundërshtarin, si armik.
Së dyti: Degjenerimi i fjalës, në shpifje dhe përbaltje, kur ligji e ndalon dhe ndëshkon. Fjalën e lirë, po ashtu dhe me ligsht, e dhunon dhe vret, heqja e doganës, ndaj shpifjes dhe përbaltjes. Shpesh e më shpesh, sa të duket e largët se kur nuk ka ngjarë, mungesa e shpifjes dhe baltosjes, në median e shkruar apo vizive, pa harruar përroin e shpëlarjes trunore, open online, shpifja fiton vëmendje dhe status. Humori popullor, shpif-shpif, se diçka mbetet, tanimë është shndërruar në ilaçin e shkatërrimit të tjetrit. Të vjen që ta besosh, se sa më e madhe të jetë shpifja, aq më e besueshme bëhesh, e ku e vërteta, nuk ka pikën e vlerës. Shpifja, duket si vello, përpara përbaltjes, e cila këtyre kohëve ka shtuar dozat dhe ngjyrat… Nga balta vijmë, drejtë baltës shkojmë, thotë populli. Po ende, përbaltjes, baltosjes me kuç e maç, që shpallet kulm i kulmeve, hit i hiteve, nuk i është gjetur veriga e mençurisë. E pikërisht, për ata që hedhin sa më shumë baltë, për specialistët e kovave të m…, dëgjon të thuhet se është i zoti, është analist dhe opinionist i mbaruar…
Me heshtjen tonë, me fjalën që vetëm sa mërmëritet, mos u habitni, kur një ditë televizionet të kthehen në sy magjik, për të parë, zbuluar dhe dhunuar jetën e tjetrit. Po kaq, media e shkruar, të kthehet në letër higjenike për të fshirë qurravitjet e të marrëve, që harrojnë se Fjala eshtra s’ka, po eshtra thyen…
Për ta mbyllur, makthin që buron nga prangimi i fjalës së lirë, si censurë apo degjenerim skajor, po sjellë në vëmendje një shprehje të Franc Kafkës, kur nënvizonte: Iluzioni i rremë i lirisë së arritur përmes mjetesh të jashtme është gabim, pështjellim, është shkretëtirë në të cilën nuk lulëzon asgjë tjetër përveç barërave të frikës dhe dëshpërimit…
.
Marrë nga muri i Fb i Behar Gjokës, 13 gusht 2019