Rrëfimi tronditës i Marie Gushos –
bijës së Poetit tonë të madh kombëtar Lasgush Poradecit
nga Adriatik R. Dosti
E ndoqa gati pa frymë mbrëmë në një ekran TV shqipfolës rrëfimin e sinqertë të Marie Gushos – bijës së Poetit tonë të madh kombëtar, Poetit Universal, Poetit të Dashurisë… njërës prej figurave të ndritura të kombit shqiptar… krenarise sonë kombëtare, Lasgush Poradecit [Llazar Gusho]
I lindur më 22 dhjetor 1899 dhe i ikur nga kjo botë në 12 nëntor 1987,. poeti melankolik i vendit dhe i popullit të tij, por edhe rrebeli ndaj diktatorit e diktaturës… Poeti që kurrë nuk pranoi t’i thurë vargje as Enverit e as Partisë… por vetëm vendit e popullit të tij, dashurisë së pastër njerëzore e vlerave të tilla…
Krenari e Pogradecit të tij, por edhe Dritë e Shqipërisë – ky ishte e mbetet në përjetësi Poeti ynë i madh kombëtar.
“Shtëpinë na e shembën [në një kohë që fjala vjen Kadaresë së tyre i kanë bërë jo një por 2 shtëpi Muze – shënim i Autorit të këtij shkrimi] …pronën e tokën tonë na e morën… e sot atje në pronën e familjes Gusho [Poradeci] rri e hiqet si pronar një fshatar nga Devolli, sepse ka goxha miq e para… ndërsa ne, dy bijat e Lasgushit… unë dhe Kostandina kemi vite që vijmë vërdallë e endemi nëpër gjyqe…
Shtëpisë së Kulturës ia hoqen emrin “Lasgush Poradeci” kush dhe pse… lehtësisht e kuptueshme – njerëzit e errësirës… injorantët në pushtet e me pushtet, antivlerat që sot fatkeqësisht sundojnë kudo aty në atë vend të çudirave pa fund…
Edhe pse egzistonte vendimi i veçantë i Ministrisë së Kulturës për t’i bërë varrin Poetit Kombëtar… ai vendim kurrë s’u zbatua, e ndërkohë që varrin Babait tonë ia bëmë ne fëmijët e tij e kërkush tjetër… – tha ndër të tjera Maria… mes lotësh.”
Dhe normal që errësira ashtu do sillej me Dritën… dhe ishin po ata që ngritën dorën dikur për t’ia hequr të drejtën e krijimtarisë së lirë letrare Lasgushit… ata që i mbyllën dyert e Lidhjes së Shkrimtarëve… ata që talleshin me “vjershat” e tija të dashurisë… ata që e provokonin që të shkruante për Partinë dhe Enverin… ata që edhe rrogën mujore që i takonte ia jepnin kur ngrysej e që të mos i shihte njeri… se ju bënte namin!
Kurrë nuk pranoi Lasgushi ta takonte Enverin… ndaj dhe iku i mbarë e i pastër nga kjo botë pasi kurrë penën e tij nuk e bëri pis…
Edhe Shtatoren e tij e ngritën mes një sërë polemikash… se nuk e donin të ishte në qendër të Pogradecit madje as edhe në buzë të Liqenit, aty ku gdhihej e ngrysej muza e tij poetike, se mesa dukej edhe ashtu në bronz… Lasgushi ju bënte “karshillëk”… O Zot ç’lloj injorance të frikëshme që mban ende Atdheu im… e i yti moj mikja ime e mirë dhe shumë e herëshme, Marie Gusho!
Dhe sa turp sot, veçanërisht për ata që janë në krye të pushtetit lokal në Pogradec, teksa sheh që Shtatoren që i bën nder jo vetëm qytetit, por krejt historisë kombëtare të Shqipërisë… dita ditës po e mbulojnë ferrat…
Maria tejet e emocionuar rrëfeu edhe për dashurine e pastër njerëzore të të Atit për nënën e saj Nafien… si dhe tregoi edhe historitë e veçanta të Lasgushit me mikun e tij besnik, Qenin me emrin Cuci… dhe natyrisht edhe për atë lloj lidhje tejet prekëse të Poetit me dy bijat e tija: Marien e Kostandinën…
“Edhe 1000 dollarë që depozitoi në bankë një qytetar shqiptaro-amerikan vite më parë e atëhere kur ajo shumë parash ishte vërtet e madhe dhe kish goxha vlerë… në mënyrë që pushteti lokal të bënte diçka për Poetin tonë të madh, u prishën e u bënë rrush e kumbulla – rrëfeu Maria duke shtuar se – shtruan një darkë ku ftuan miqtë e të njohurit e tyre dhe hëngrën e pinë si të babëzitur… dhe ky pra ishte “nderi e respekti” që na i bënë Lasgushit…!”
Dua ta pyes publikisht Edi Ramën, kryeministrin e sotëm të Shqipërisë, i cili hiqet edhe si një njohës i mirë i veprës së Lasgush Poradecit dhe i asaj çka ai ka lënë pas si trashëgimi të vyer kombëtare, dhe që duke i vënë emrin e Poetit një aeroplani të kompanisë kombëtare të fluturimit Air Albania – Lasgushi… duket se i ka larë duart me të… e dëgjove seç tha mbrëmë mes dhimbjesh e lotësh e bija e Lasgushit – Maria… e dëgjove si qytetar shqiptar e pastaj edhe si kryeministër i Shqipërisë rrëfimin e saj tronditës… kur ata kodoshët e tu në pushtet e me pushtet ose siç thua vete ti… ata që hanë dardha e kumbulla pas shpinës tënde… i kanë prishur shtëpinë, i kanë marrë tokën e pronën e familjes së tyre… ja kane hequr emrin e Poetit – Shtëpisë së Kulturës së Pogradecit… varrin e tij e kanë lënë mes ferrash… shtatoren e tij gjithashtu… etj etj…
Di gjë ti moooo… apo kot sa bën gam-gam nga mëngjesi deri në darkë… e për Kadarenë e Partisë ç’nuk bërë e ç’nuk ke ndërmend të bësh… ndërsa për Lasgushin e Shqipërisë mjafton t’i hipësh Tajares me emrin e tij dhe ku rafsha mos u vrafsha…!!
Ajo çka ne kemi bërë… dhe ajo mënyrë sjellje [jo populli sigurisht] e jona… po e quaj si Shqipëri dhe këtu fus shtetin, qeverinë, pushtetin lokal, ministrinë përkatëse etj etj… ndaj Viganëve tanë e krenarive tona kombëtare si Fishta e Lasgushi, është historikisht sa poshtëruese po aq edhe e pafalshme e sigurisht edhe e dënueshme… është pikërisht ajo… të cilën historia jone kombëtare nesër s’do na e falë kurrë!
Marrë nga Muri i Fb, A. R. Dosti, 3 janar 2025