Shënim historik
nga Hamid Gjylbegaj
Begtashitë, n’bazë t’alfabetit arab të deshifruem prej Fazli Hurufisë, n’orgjinë, janë dy copash; njëna palë, asht orthodoks islam; Nakshibendi, sunit, hoxhagjanë; që veprojnë simbas kuranit; e tjetra përkundrazi asht heteredoks islam, që ndjek vijën manikeiste të Ballim Sulltanit; i cili, këta (muhibantë, bogamil) i ka nda n’dy kategorishë; të martuemit, Celepi (Zotni si Popat); dhe të pamartuemit, Nazeninë (murg të zgjedhun si priftat); dikush prej këtyne e mban virgjininë e shejtnon përnjimend; e dikush tjetër, e ka, vetëm për kuvend; megjithkëte, Begtashitë me shkencën okulte hindopersjane të moçme, e me kabalizmin e Danjelit Profit, pagëzimin shpirtnuer e ushtrojnë n’formën praktike; me anën e hypnotizmit magnetic; tuj e përdorë magjinë e bardhë, si fe; për kshillë rrëfimit; e prandej, kjo, mbahesh msheftë prej tyne; e me kët mënyrë veprimit, jeniçert, dikur, patën lujt nji rrol të madhë n’historinë e përgjithshme të njerzimit; n’sa që, u pat tronditë gjithë Europa prej sish; vetëm se, Skënder-Beg Kastrioti, si nji kapiten renegat i begtashizmit; qe aj që mujti me i ba ballë për njëzet e sa vjet me rradhë, ushtrive turke, ma t’rrepta t’asaj kohe; e prandej atij:
Ju pat lumnue dora,
Si ngadhnjimtar i t’parve;
Edhe iu pat falë kunora,
Si mbret i të gjithë shqiptarve…
1927