){kind=link}
Shpend Sollaku – NOÉ
Fragmente nga poema
Mare Nostrum – Katër ekstrakte x katër sezone
(botuar për herë të parë në SHBA,
në anglisht, italisht, frengjisht, spanjisht
dhe shqip në vitin 2009,
Abysses-Voragini)
Ekstrakti i parë
Erë e përçartur përdhunon ujërat, i zë nga gryka, i zhvesh,
u gris të linjtat, i bën të fluturojnë leckat e përgjakura
të fshehurive nën apnè të varrosura;
dhe detit i pëlqen çnderimi prej stuhisë
e kurrë s’e ka menduar të denoncojë tek Poseidoni
shoqen e bezdisshme.
Është deti mllefqar i dimrit, që nuk ndihet kurrë binjak
i detit të pranverës;
që s’pëlqen të jetë as kushëri i largët i detit të verës,
që as i shkon ndërmend të bëjë mik detin e vjeshtës.
Është deti i natës, i verbër e i errët,
që u ofron gjithë atë birrë errësirave prej brokave
të humnerës, deti që, nga njëra brokë në tjetrën,
zbulon trofetë e thellësive;
det trishtueshmërisht i dehur
që djeg prej dëshirës që t’i rrëfehet
qiellit e s’do gjë tjetër veç kërkënd
që mund t’i vërë veshë.
Deti – pronar i një palë xhinsesh të ngecura
në hinkën e rrjetës peshkatare që vjell
gjithçka që veç peshk s’është
por jo pyetjen e peshkatarit që s’do të heshtë.
Deti – pavion i të vetëtimtës lindje çezare
me gërshërë të ndryshkur:
deti – varrezë.
Mare Nostrum i dimrit nuk duket në Xhàffna,
por ndihet furia e dallgëve të tij që pothuaj prekin çukat
e shushatura prej kohës
të ngecur në skedarë kafkotekash,
nëpër skutat ku shekujt kanë mbetur mbërthyer
në maja bajonetash.
Deti i gjakut vëllam
që ofshan atje larg nuk është i njëjtë
as edhe me thjeshtrin Indian,
orëligun oqean që lag këmbët e Remi Mòzesit…
që dhuron vetëm barkime,
që mëkon agimin e përvajshëm, robëdëshambër
të Sirakuzës, të mekurën strehë ku do zbarkojë zhgënjimi.
Por në Kolombo deti duket, det i nëntorit,
mik i rremave, portë e Kajros, albatër i Aleksandrisë
së Egjiptit, deti piramidë, i varreve labirinte, i vdekjeve në pritje
për t’u hequr kapakët, i arit të ëndërruar, i qetësive fantazma,
deti i sirenave, mikesha të Remi (Mòzes)
që trokëllijnë në pambarim. Det – shushunjë.
Det magjepsës i dimrit, eksod i jashtëligjshëm
drejt pikëmbrritjes liri, nën të rrëmbyeshmen kometë
ogurmbarë, det i njëmbëdhjetë mosketierëve
të Todher i Swabit,
det grabitës i shpresave të Gujratit,
det qivur i Mandi Bahawudinit,
det i Krishtlindjeve.
Edhe hangarëve të gërdallës lundruese dimërore
dëgjohet deti, deti hasëm, që alarmon psikikën,
me ngrysjen e thellë të dallgës që ulërin në vithet
rënkuese të çelikut në grahma, të të ftohtit më brerës
se frigoriferi – shtrat e vendstrehim, nën bokaportën
që di gjithmonë vetëm të mbyllet, kurrë të hapet;
burg rënkimesh të ankthshme, klithje e ngjirur rravgimesh
për ndihmë, asfiksim shpresash, shembëllesa
të gjak e gjirit
që shuhen
dhe uji, i adhuruari mbi duna, që pllakos rrugët e frymëmarrjes,
në trupat me sy të shqyer, të dhimbjeve që davariten
në detin Mahatma
të qetësive të luajtura mendsh;
në detin Kolomb
të Amerikave të humnerës.
Mare Nostrum dimëror është xheloz
e nuk ekstradon çka dashuron më shumë:
një cullufe nga krifa vorbullore e Ghazanfar Aliut,
sytë kristalorë të Pervaiz Iqbalit
që mund të verbojnë peshkaqenët e hijeve,
shpatullat e gjëra të Ahsan Shahut
që synojnë të vithisin container mllefesh,
etjen e dhunshme të Naveed Akhtarit
që mund të përthajë këneta makthesh,
rebelimin e thonjve të Abid Hussainit
ndaj hakërruesit tel me gjemba,
gjuhën e prerë të Ghulam Rasulit
akrobate drejt lirish të pazbuluara,
trurin që di të mendojë
pavarësisht nga torturat
të Sitra Chianit…
Gjithçka – pronë e detit që luan marrisht,
e detit Mahatma,
e detit Krisht.
Ekstrakti i dytë…
Murus Noster – poema e lakuriqësve
“Irgendëann fällt jede Mauer”.
(botuar për herë të parë në SHBA,
në anglisht, italisht, frengjisht, spanjisht
dhe shqip në vitin 2009,
Abysses-Voragini)
Mure që trysin
mure që heshtin,
mure që ikin,
mure që mbesin.
Të çjerrat e tankeve sovjetikë në muzg
– këllqe të shqyera që therin më dysh vetveten;
që i rrinë si Argosi Brandeburgut
e Raihshtagut i rrinë si Kimera.
I kujt nëne ky rep i tronditur është krijesë,
aborigjen europian,
si garniturë –
murale sovjeto-amerikane;
një Satir modern
i pllajës së mjegullt
Nga asat i quajtur antifaschistischer Schutzwall.
Ich bin ein berliner,
por jo prej kësaj megalloman,
ich bin der Berliner Mauer,
model i të ardhmes multikulturale.
Rridhnin vite
që më shtrëngonin simultanisht
të këndoja Marsejezën,
të kërceja Kazaçokun,
t’i bija kitarës alla countri
e ta bëja zemrën të më rrihte
me ritmin e Big Benit.
Lasst sie nach Berlin kommen
atë që predikon se Tifoni
ishte më i mirë se zotat e Olimpit;
bëjeni të tragetojë kursin e kryqeve të bardhë
në gjirin e metropolitaneve invalide,
në shpinën e autostradave që humbasin gjak,
në lumenjtë – cungë, gjymtuar nga bajonetat,
në përbarkjet e liqeneve zorrëjashtë.
Ngarkojeni me trofetë e artit të mbetur
nga galeria e pafund
e Mauerspechte,
amalgamuar nga gulçe në betonarmè,
stolisur
nga batica mllefesh.
Atij që predikon se zotat e Olimpit
ishin më të mirë se Tifoni
detyrojeni të notojë në ujrat e errëta të Spree-së,
të provojë si skeletërit të tërheqin në thellësinë
e shpirtrave të mundur të ideve.
Bëjeni të ndjejë përpëlitjet e Peter Fehterit,
të kuptojnë kurmin e tij që vlon ende,
të rrëzuar dy herë,
nga kush hapi zjarr
e nga kush e la të përthahet në Rripin e Vdekjes.
Atyre që predikojnë se zotat
ishin të gjithë të ligjshëm,
edhe pse jo të njëzëshëm,
bëjini të përqafohen
me hijen e Chris Gueffroy-së
dënojini me një kros të përjetshëm,
varini si medaljon
monumentin e Krisit
dhe flakini kapsallitës në ujërat e Britzer-it.
…
Check up Homerit
poemë artscafé
(botuar për herë të parë në SHBA,
në anglisht, italisht, frengjisht, spanjisht
dhe shqip në vitin 2009,
Abysses-Voragini)
&
Shpresoj që e gjithë kjo, Homer,
mos të të duket tekë e një djallushi,
veç nuk e e sheh rrezikun para porte?
Para se, i pafrymë, rruzulli të jetë vidhisur
në një hekatombë të pacakë shpirtrash,
mund të pretendoj një reflektim prej teje o hireplotë?
Jo shumë, por revisionimin e ca mitesh antike;
tʼu bëjmë qetësisht një check up në dritë të diellit
të ndryshqeve e të verbimeve?
Sepse mitet, o i adhuruar krater vegimesh,
sʼi kemi krijuar vetëm për t’u vënë kurora,
mitet s’i kemi nxjerrë në dritë vetëm për t’i përligjur;
mitet janë ngjizur
për t’u ndryshuar,
mitet kanë lindur
për t’u sulmuar.
Mitet narçizë kanë pushtuar auditoret,
por kjo nuk mjafton për të bërë prej nesh
njerëz e burra.
Sapo ndihemi jashtë orbitës së profesorëve,
shkelim në rrugët e ideve të kalbura,
ku totemët fshihen, kanë vdekur, o arratisen
përmbytur nga mizerie moderne e antike.
Edhe ata të paktë të adhuruar endè,
na zënë poshtë si gurë qiklopikë,
bëjmë një hap dhe fryma na merret
e thembrat nuk përballin dot peshën biblike.
Prandaj, Homer, prano të lutem, të revizionohesh
pa rrezikuar spektrin vezullues;
nëse jo, ndihmona të paktën të shpëtojmë,
nga diktatura e miteve torturues.
Të shpëtojmë njeriun prej përdhunimit
nga herojntë,
prej presidentëve që hyjnizojnë tokën amtare,
të shpëtojmë njeriun
prej flamurëve kryeneçë
e prej histerisë të himneve kombëtare,
të hedhim në erë bunkerë e fortesa
si pararoja të mbrojtjes të masksuar,
krenarì e së keqes bërë të tjerëve,
krenarì e së keqes nga të tjerët të pësuar;
të hedhim në erë të gjitha piramidat kufitare
e t’i flakim në det copë-copë,
të inagurojmë më të gjatën, më të lartën
urë detare
që ndryshon përgjithmonë gjeopolitikën botërore.
Barkode
Poema e labirintheve
(botuar për herë të parë në SHBA,
në anglisht, italisht, frengjisht, spanjisht
dhe shqip në vitin 2010,
si libër më vete me titullin “Barcodes-Codici a barre”)
1.
Me sytë pre të pagjumësisë
në mbrëmje
bëhem copë të deshifroj
Braque-t e tavanit të murrmë,
ikona anonime që trysin ngushëllimet,
tempuj të panjohur ankthesh damokleiane,
teprica zemrash të depërtuara.
Në dedalët kërkoj të gjej tempullin tim,
një copë dërrasë të pamishtë
për t’iu lutur Zotave të Lartë,
por nuk arrij dot të zgjedh
në cilin kult të ringjallem,
për një shpërblim
që përkthehet në thërrime paqeje.
Mund të jetë Agharti,
i mistershmi i templarëve apogjej,
që bëjnë të rrënqethet globin,
përthajnë detet,
e trasformojnë brigjet
në hekatombë të shpirtrave oqeanike?
Ndoshta, por si Aksel zhylvernian nuk shquhem
e që tash ma merr frymën
shkretëtira Domineddio.
Mund të jetë Konfuci,
i vyeri mërgimtar
në gjah të përjetshëm mecenatësh?
Ndoshta,
por s’mund të jetë e besueshme,
ngaqë nuk rrodhi kurrë gjak i mirë
midis meje e sovranëve.
Mund të jetë Torah Shebiktav,
por nuk ndihem një Elohim;
as i Pastri, as Krijuesi, as i Plotfuqishmi;
nuk më gjen asgjë hyjnore
si Havajahut;
jam fare pak zotëri,
hiç padron,
prandaj nuk mund të jem as edhe Adonai.
Mund të jetë instikti që shpie drejt Mekës…
por Xhebraili nuk më ndjell,
larg më përlpas,
atje ku pemët nuk flasin
dhe shkëmbinjtë nuk ulërijnë
vajtimin e të vdekurave akullnaja.
Mund të jetë katekizmi që më katapulton
në karakterin e Betlemit,
por kozmosi
i yjeve kometa
më vjell nëpër terr,
si një aureolë
të padenjë për të shijuar naforën.
Mund të jetë…
E ngul këmbë në shfletimin
e të të vërtetës doktrinë superiore,
e atelièsë të hekurishteve ekzesliastike,
të laboratorit makiavelik të zotave,
të buduarit të tejngopur të teksteve të shenjtë,
të dyqanit të rrymave jakobine,
të oficinës së lëvizjeve besëshkala,
të karakatinave të dhunuesve subversivë
të tabuve…
…gjersa mjegulla e barbiturikut
nuk më zvarris
në rrëpirat vorbullore të plogështisë.
2.
I ngatërruar zgjohem pas gardhit të barkodëve
e nuk kam kohë të admiroj yllin
e gozhduar
mbi shtyllën elektrike,
qenin
që pshurr lulishten publike,
borën vulgare
të ndotur prej kripës.
Është mëngjes
dhe i gëzohem gazit të marmitave,
që më përplas pa mëshirë
ndër gjeratoret gri
të rrethrrotullimeve ngatërrestare,
mbi fosilet e zogjve të murosur në hekurbeton,
të zhveshur prej erërave gojëqepura,
shurdhuar nga kolaudimi i xinxhirëve të tankeve,
mes “twisters”-ve të varrmihësve të kërrusur,
me lopatë e byrek në dorë,
në paradën e qivureve të zvjerdhura.
Dita?
Vështrim i turbullt prej djersës,
djersës,
djersës,
akoma djersës.
Dhe shpejt është mbrëmje
– qerpikë gjysëm të kopsitur
të një filmi që më s’e kujtoj në të gdhirë.
Nata nuk ekziston,
nëmos ripërtypja e ditës
të ngjizur nga Euriborë e Liborë bankarë
të pasurisë të prodhuar (për të tjerë).
Dhe është kaq shpejt
një mëngjes
i ri:
Hidhem prej çarçafit
qepur me fatura e kambiale
për të vërshuar
drejt shtegut ekskluziv
që imponon freri i bankave.
3.
Për ata që ashtu si unë
nuk janë të shkathët kontornistë
gjenani, ju lutem, një mënyrë tjetër
për të mos mbetur kurrizshtrembër,
ndërsa kalojmë midis sharrës elektrike
të KREDISË
dhe trapanos tinëzare
të KËSTEVE.
Jepnani një serum
që të mos mbesim të sharruar,
ofronani një dozë
për të mos mbetur të tejshpuar,
ndërsa na përplasin
nga pikatorja e farmacistit
në peshoren e supermerkatos së huaj.
Tatuazhet tanë
– ca riga verticale të padeshifrueshme
që ngrihen mbi shpatulla numrash
dhe jemi të gatshëm të pësojmë breshëritë
e datalogic-ëve me lazer
në të gjitha fërtelet e mishit tonë të rëgjuar.
Çfarë zjarrmie
edhe për të mjerat meteorite
të hedhur me hobé në Galaktikën e Sporteleve Bankare
– nebulosa conquibus
kaq frymëmbytëse,
kaq stresuese,
kaq afërndenjëse,
kaq të largëta;
nxitje prerjevenash për të shumtit,
për dikë ëndërr kroçere spaciale,
krematoriume të gjithndodhshëm
si semaforët:
të kuq për të shumtët,
të gjelbër për të paktët.
Obsteosarkoma që bren eshtrat
e atij që vihet në radhë për t’u vetërjepur,
e atij që tenton më kot të trafikojë krahët e rëgjuar;
e atij që shpreson të vëjë në ankand fitimprurës trurin;
e asaj që shpreson të depozitojë mitrën e shkulur;
e atij që, duke mos pasur asgjë private,
hipotekon të bijën
– krijesë të rrugës;
e atij që shpreson t’i jepet besim prej ikonastasit
si psalltës i zoti apo si epitrop i mbarë;
e atij që është gati të vërë mbi peshore edhe testikujt
për një shpërblim të majmë afrodiziak…;
e atij që e ndien që, edhe si kufomë,
mund të jetë jashtëqitur
prej hyjnores bamirësi të bankave.
4.
…