Sinfoni vere – zojushës M. M.
poezi nga Ernest Koliqi
Nji gji deti
qi kumbon me val’ të qarta –
m’bje ndër mend porsa del vera.
I ka brigjet krejt vallue me hala t’larta,
ranë argjanti i a mblon fundet, edhe era
aq’ e andëshme e përtrise
s’ dij se fryn ndër vise tjera,
Prej kujtimit
me freski prap mbushet shpirti.
N’zgrip’ te bregut ti me gishta t’njanës kamë
baishe val’t me zhabaritun:
s’largu shkulmi rrante i shpejt e me nji t’fshamë
vinte gishtat tue t’përkitun.
Mbandej n’det ti plogtas hyjshe tuj u ndalë,
tue lshue synin ndër largsina:
n’gjuj e n’ij’ t’arrinte uji dal-kadalë
e kokrriz’ të çohej shpina.
Gjymsa n’det e gjymsa n’diell, me drit’ mbretnore
farfuritte shtati i yt –
por papritmas tue m’përshndet’ me nji shej dore
midis detit bijshe zhyt.
E kur dilshe jasht’ me krye
un me sye
t’ndiqshe larg valën tue prè
me hare…
Ç’far’ premtimit t’bante ty ai det i gjanë
qi u largojshe me aq hov gzimit
sikur t’dojshe ti m’e lanë
tokën shqimit?
N’largësi t’grishte ndoj Zanë?
Ndoj Zan’ deti qi ndër shpella
t’ftofta e t’thella
ruen visaret e paprekuna
grumbullue prej stinve t’dekuna?
Un prej bregut tue t’shikue me sy t’çuditun
ndijshem or’t e Rinis sime
tue m’rrëshqitun
porsi rana nëpër bira t’dor’s shtrngueme.
Ishte gzim – por i gzim i shkrim me përmallime
t’ pacaklueme.
N’at gji deti,
qi kumbonte në heshtì
e i kaltër ndritte n’vetmi,
vetëm ty, valën e dritën –
si tri motra të hyjnueshme
qi bajn’ lojna t’mrekullueshme –
syt e mij n’at ver’ soditën.
Tue cirkue me uj të ngjelm’ m’u shtrijshe pranë
përmbi ranë.
Kryet e projtun n’hije t’halës,
shtatin n’ar t’rrezeve t’diellit,
tue lan’ kambën n’freski t’valës,
mbyllshe syt me ato qepalla drandofillit.
E mbi sulen e andrrimit
letë e letë
mendja t’shkonte larg me tretë.
Koha shkitte pa e ndi shqimit.
Kurr ma i thjeshti, kurr ma i dlirti
kurr ma i ambli paq nuk reshi n’zemër nierit
si n’ato or’ xhevahirit.
Prej kujtimit
me freski prap mbushet shpirti.
Oh nji ver’ si n’at gji deti
sa për veti
s’e kalova kurrkund ngjeti.
.
1) Fjalët e përdorura në kët vjershë z. Koliqi i ka nga fjalori i Kristoforidit e të Bashkimit: po i shpjegojmë ato që nuk janë familjare për shumicën e këndojsëve: vallue – rrethue; hala – pisha; zgrip – buzë: zhabaritun – zhurma e ujit që lot; shkulmi – vala; rrante – gjaja që vjen me grumbull, me turmë, si era, valët, njerëzia; kokrrizë – kokrra të vogla, kokrra-kokrn: farfuritte – shkëlqente; me ra zhyt – m’u futë n’ujë me njëherë: harè – gëzim: shqimit – krejt, kryekëput; soditën – shikuan (kontempluan); cirkue – pikue; të ngjelme – të krypun: sule – barkë e vogël peshkatarësh; reshi – ra prej së nalt.
.
Marrë nga Revista Minerva