Takimin me Martinin e kish dasht secili prej nesh…
nga Naime Beqiraj
I gjatë, i bardhë, me lëkurë të hollë prej fisniku, ai dokej jo si autor, por si princ dal prej Dukagjinit të MbiShkodrës.
I shoqnuem prej zojës Erika Camaj dhe Anton Nikë Berishës, në pushim të seminarit, me shoqen teme Fatimen dhe vajzën e dajës Afërditën që kish ardh nga Franca, me ndrojtje pritsha me ja dhanë librin tem “Mbi Siparunt”. “Ti je Naimja që m’foli Antoni. Kam me e lexue librin. Shkruj e mos u ndal”.
Gazetare e “Botës së re”, studente e letërsisë, po e përcillsha në gushtin e vjetit 1990, Seminarin për Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare. Nuk e nisha vetën të përgaditun me i ba nji intervistë. Ja shpreha dëshirën dhe shqetsimin prozatorit dhe studiuesit Antonit. “Sot të prezentoj”, m’tha Antoni e unë nuk besojsha që mujm me u taku me poetin që m’dukej si andërr.
N’Kosovë kish ardh mbas disa dekadave.
Nuk na ra me nejt gjatë. Folëm pak për poezinë që botohet n’Kosovë dhe u ndamë me u shkrue. Zoja Erika Camaj ma dha adrësën. M’dokej çast i pajetum. Ia kisha lexu disa prej librave por asni fjalë nuk mujta me ja thanë për veprën. “Kemi me u takue prap, Naime”.
M’dokej që duhet me nejt cuc para tina
Çfarë bekimi, me pas edhe fotografi.
Kujtesë që ndodhi 33 minuta e po zgjat 33 vjet
Falemnderit Martin!
Prend Buzhala – Evokim i bukur!
Po qe se do ta kishe shkruar në standardin e shqipes, këtij rrëfim-evokimi do t’i t’i zihej fryma, ajo fryma camjane e shkrimit… Respekte!
Naime Beqiraj – Axhi Prend, i kam lexue shkrimet tueja për Camajn. Megjithe se e kam rilexu, ende asgja nuk arrita me shkru. Sa herë vendosi, disi m’kap njesia e t’lexumit e t’shijumit si art. Vepra e tina asht veç art
Zudi Misimi – Respekt poete e nderuar, Naime Beqiraj është nder i veçantë për ju, që keni patur rastin me u fotografu me të madhin e kombit z. Martin Camaj… pa dyshim edhe ju jeni i atij rangut!! Zoti ju bekoftë!
Naime Beqiraj – O Zuhdi, larg Martinit jemi na. Dalta e fjalës s’tij ishte e mprehtë
Naime Beqiraj – Pse gurët dhe poetët nëpër botë
I dashka të shpërndarë ky dhe i yni
Zi nuk mbajmë, po kurrë mos qofsh e kotë
Dhembje në Gur Martini (Azem Shkreli)
Sylejman Shaqiri – “…Nuk e nisha vetën të përgaditun me i ba nji intervistë profesioniste paske qenë edhe si fillestare. Shkallë e lartë e përgjegjësisë…! Krenar me Ty!
Naime Beqiraj – Drejtor, gazeta në të cilën punoja (Bota e re), arriti shifrën ne mbi 100.000 kopje asokohe pas ndalimit të Rilindjes, ndaj përgjëgjësia ishte e konsiderueshme. Kishte 7 vjet që publikoja dhe mësuesi im që më drejtoj për peshën e fjalës – Azem Shkreli thoshte se këtë peshë e kishte mësuar nga vetë Martini!
Uk Lushi – Naime Beqiraj, më kujtohet kur foli në Sallën e Kuqe. Flokët e lëmojta të bardha. Setrën me stil, kravatë dhe këmishë të bardhë. Një zotni i vërtetë. Edhe sot mbaj mend si mundohesha ta internalizoja si ndihej pas dekadash mungesë në atë sallë, ku, qartas dhe tejdukshëm, e shihnin gati me adhurim. Prej atëherë kam pasë shumë mendime për të dhe veprën e jetën e tij. Në disa raste edhe dilema, por kurrë s’ kam pushuar ta konsideroj shkrimtarin ndër më zotërinjët shqiptarë. Fotoja jote më ringjalli nga ato ndjenja diku para 28-29 vitesh. Patjetër një suvenir special që e ke.
Naime Beqiraj – Më kujtohet ajo ditë e fundgushtit 1990, në sallën e Kuqe. Më kujtohet edhe ligjërata e Martin Camajt. Më kujtohet edhe Ibrahim Rugova, Sabri Hamiti dhe një i tretë që dolën nga salla sa po e mbaroi ligjëratën Camaj. Disa reaguan se përse nuk i dëgjuan tri ligjëratat e albanologëve nga Shqipëria. Ç’të dëgjoje prej tyre, veçse gjëra të stërthëna e të ideologjizuara… Vërtetë bekim me e njoftë Martin Camajn, Sokratin e prozës, poezisë e të mendimit shqiptar
Naime Beqiraj – 20 minuta që nuk harrohen!
Pamja e tij, e folmja – ishin elegante si vepra që na la. Dy vjet e gjysë mbas ktij takimi, Martini ndrroj jetë
Nuk kam pa burrë shqiptar mâ t’pashëm
Riza Krasniqi – Ju lumtë Naime. Po kemi nevojë me na gëzue kështu me kujtime të paharueshme!
Naime Beqiraj – Profesor Riza, ju si mik i afërt i Azem Shkrelit e dini të vërtetën.
-Libri ‘Nji fyell nder male’ që mu dha dhuratë kur e kreva klasën me sukses të shkëlqyeshëm, me nxiti të merrem me poezi! Martini prej s’largu e krijoi një Azem Shkrel që u realizua po në ato koordinata
Asht ‘Guri i Martinit’!
Agim Bajrami – Foto shumë e bukur! Më i bukur mbetet kujtimi me nj’at princ t’arratisun t’letrave shqyp!
Naime Beqiraj – Sa epitet të bukur! Princ… Antoni me tregon se si në Beograd ku studionte, studenteshat e quanin Sulltan!
Aq bukuri e sharm kishte!