Totò… Antonio de Curtis Gagliardi Griffo Focas
“Princi i së Qeshurës – Il Principe della risata”
(7 Nëntor 1898 – 15 Prill 1967)
Përgatiti Saimir Z. Kadiu
Komiku më i madh italian i shekullit XX u shua, si sot, 53 vjet me parë në Romë. Fjalët e tij të fundit iu drejtuan të shoqes: “Të kam dashur shumë Franka, shumë… shumë!”
Ata kishin një diferencë moshe prej 32 vitesh… dhe Toto ishte vetem 1.63 m i gjatë…
Kritikët e kinemasë e kanë konsideruar si një Baster Keaton italian, por fytyra e tij asnjëherë e qeshur prodhoi ndoshta humorin me fin të kinemasë duke rivalizuar edhe të madhin Charlie Chaplin…
Totç, lindi me 7 nëntor 1898, nga nje lidhje jo zyrtare dashurie në rrugën Santa Maria Antesaecula, të Napolit. Babai i tij Giuseppe De Curtis, ishte djali i Markezit De Curtis, i cili gjithmonë i kishte kundërshtuar lidhjet e djalit të tij me vajzën e bukur Anna Clemente…
Vetëm pas vdekjes së tij në vitin 1921, prindët e tij u martuan dhe Toto mori emrin Antonio Curtis.
Në vitin 1933, u adoptua nga Markezi Francesco Maria Focas, pas vdekjes të të cilit, komiku i madh italian do të trashëgonte titullin e tij.
Mbas vitit 1946, Gjykata e Napolit i njohu Toto-s shumë tituj fisnikërie, midis të cilëve edhe Konti dhe Duka i Durrësit…
Në rininë e tij preferonte lojrat më shumë se shkollën. Nëna e tij donte ta bënte prift… Kurrë nuk arriti të mbaronte shkollën e mesme, dhe gjatë viteve të shkollës i thyen edhe hundën gjatë një ndeshje boksi me mësuesin e tij!!
Takimi me artistët napolitanë si Eduardo dhe Peppino De Filippo e drejtoi përfundimisht komikun e ardhshëm drejt skenës dhe suksesit…
Debuton në kinema në vitin 1936, me filmin “Fermo con le mani” për të vazhduar më pas deri në fund të jetës me interpretimin e mëse 100 filmave nga të cilat 29 në seritë “Totò” si: Totòtarzan (1950), Totò e Cleopatra (1963), Totò al Giro d’Italia, Totò Sceicco, Totò e le donne, Totò terzo uomo, Totò a colori, e me rradhë…
Filma të tjerë të rëndësishëm janë Guardie e ladri (1951), L’oro di Napoli (1954) te Vittorio De Siccas, “La Loi c’est la loi” (1958) bashkë me të famshmin Fernandel, La Mandragola (1965) etj.
Një kulm i tij, është edhe filmi alegorik “Uccellacci e uccellini” (1966) i Pier Paolo Pasolinit.
Toto kujtohet edhe për kompozimin e këngës së famshme “Malafemmena”, dedikuar gruas së tij Diana, pasi ishin ndarë. Kjo këngë konsiderohet një klasike e muzikës popullore napolitane
Në jetën e tij private, Toto u martua dy herë: me Franca Faldini (1954-1967) dhe Diana Bandini Rogliani (1935-1939).
Pas ndarjes me gruan e parë ai pati një lidhje me aktoren e madhe italiane Silvana Pampanini.
E dashura e tij e parë, Liliana Castagnola, një këngëtare e famshme e kafeneve të Romës, vrau veten në vitin 1930, pasi u braktis nga Toto.
Pengu i jetës së tij romantike ishte “Jo”-ja e Gina Lollobrigidës…
Marrë nga muri i FB i Saimir Z. Kadiu, 15 prill 2022
.