Tri goditjet kundër arsimit në Kosovë
nga Bajram Mjeku
Arsimi në Kosovë i ka patur rënie-ngritjet e tij, por tri goditjet e rënda që i ka pësuar në gjysmëshekullin e fundit, kërkojnë kohë dhe përkushtim të jashtëzakonshëm për t’i rikuperuar.
Goditjen e parë, arsimi në Kosovë e përjetoi menjëherë mbas demonstratave të pranverës së vitit 1981, kur mësimdhënësit shqiptarë përjetuan goditje në dy segmente; presionin politik të kohës nga regjimi serb, pastaj pagat e jodinjitetshme. Që nga kjo kohë, nuk ishte joshëse të ishe mësimdhënës, përkundër idealizmit të madh që mësimdhënësi shqiptar e përdori për mbijetesë edhe për disa vite tjera.
Goditjen e dytë, arsimi në Kosovë e përjetoi mbas rënies së autonomisë së Kosovës, kur regjimi serb mbylli me dhunë institucionet arsimore, si dhe të gjitha institucionet tjera. Mijëra nxënës e studentë shqiptarë u detyruan që procesin mësimor të ndjekin në shtëpitë-shkolla, më saktë në bodrumet e shtëpive private. Rreth njëzetedy mijë mësimdhënës shqiptarë mbetën nën mëshirën e fatit me të ashtuquajturat paga, të cilat në fakt nuk ishin as ndihma sociale. Nxënësit dhe studentët shqiptarë, përveç mungesës së hapësirave për mbarëvajtje normale të procesit mësimor, u përballën edhe me dhunën e regjimit policor serb, pastaj me shumë mungesa elementare të mjeteve për konkretizim, si dhe të shumë mungesave tjera, vargu i të cilave del të jetë i gjatë.
Goditjen e tretë, arsimi shqip në Kosovë e pësoi kur ndodhi licencimi pa asnjë kriter i dhjetëra të ashtuquajturve kolegje, si dhe “decentralizimi” i Universitetit të Prishtinës gjithandej Kosovës.
Përgjegjësit e arsimit në situatat më vendimtare, heshtën përballë presionit të madh të eksperimentimit të arsimit në Kosovë edhe nga faktori i huaj. Familjet shqiptare, të vetëdijshme se arsimi mbeti nën mëshirën e kohës, provuan t’i gjejnë dy rrugë; t’i dërgojnë fëmijët e tyre jashtë vendit për studime, më saktë ato familje që kishin mirëqenie ekonomike, derisa familjet tjera investuan për fëmijët e tyre në kolegjet private, duke “harruar” se si do të përfundonte kjo odiseadë.
Ishin përgjegjësit e arsimit që i vunë kazmën segmentit më të rëndësishëm, prandaj erdhëm këtu ku erdhëm, prandaj kemi marrë ikën për në Evropë. Nuk ka si të ndodh ndryshe, derisa një popull i paarsimuar veç punëtorëve të krahut, nuk ka çfarë të jap tjetër…
Foto: Enver Bylykbashi.